ภาษาอีสานหมวด "ฮ" 181 - 190 จาก 661
-
ฮ่าง
แปลว่า : คนมั่งมี คนโบราณเรียก คนฮ่างมี ฮั่งมี มั่งมี ก็ว่า อย่างว่า คนจนไข้สามปีบ่ฮู้เมื่อ คนฮั่งไข้สามมื้อฮู้ทั่วเมือง (บ.). -
ฮ้าง
แปลว่า : ทอดทิ้ง จากไป เมียที่ผัวทอดทิ้ง เรียก แม่ฮ้าง ผัวที่เมียทอดทิ้ง เรียก พ่อฮ้าง หนุ่มสาวที่รักกันแล้วทอดทิ้งกันไป เรียก ฮ้างชู้ บ้านที่คนทอดทิ้ง เรียก บ้านฮ้าง เรือนที่ไม่มีคนอยู่อาศัย เรียก เฮือนฮ้าง วัดที่ไม่มีพระสงฆ์อยู่ เรียก วัดฮ้าง อย่างว่า ญิงชายฮู้เฮียงกลการย่อยโชค ส่ำฮ้างฮามหม้ายหมู่สะเทิน (สังข์) คันหากมีผัวแล้วบ่กลัวใผอย่าฟ้าวว่า บาดห่าเป็นฮ้างหม้ายชิมาโอ้ใส่เขา (ผญา). -
ฮางชาย
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้จำพวกหนึ่ง มีต้นรังและต้นชายเด็น อย่างว่า เป็นคู่พร้อมบานแบ่งฮางชาย วาโยยันเบิกเฟือนเฟือยกู้ พังพลายค้อยเถิงแดนเมืองพี่ นกฮอกฮ้องชมชู้สู่คอน (ฮุ่ง). -
ฮางเซ็ง
แปลว่า : ดาบเหล็กกล้าชนิดดี เรียก ดาบฮางเซ็ง อย่างว่า เนี่ยนเนี่ยนนิ้วทวายดาบฮางเซ็ง ปุนเอามาเลือกดูคมกล้า เถือนหนึ่งเฮียกชื่อตาวเต็งม้าง แสนปางลงลุ่มเมือพ่อไปผาบฆ่าฟันล้มล่าวสาม (ฮุ่ง). -
ฮางปืน
แปลว่า : รางปืน อย่างว่า ฟังยินคื่นคื่นเค้าค้อนฮ่ำฮางปืน พุ้นเยอ กุมภัณฑ์ขรมขู่ฟงฟันด้าง พลไหลล้อมโดยลมมัวมืด มันสั่งให้ปุนตั้งแต่งการ (สังข์). -
ฮางว่า
แปลว่า : ผิว่า ถ้าว่า แม้ว่า อย่างว่า ฮางว่าภูเบศรพุ้นเขินขาดพงศ์กษัตริย์ นั้นรือ ลอนท่อจำเขือเขียวข่าวเฮาภายพี้ เมื่อนั้นคอนไขถ้อยแถมถวายนบนอบ เหมือนดั่งบุญแบ่งเบื้องบุฮาณข้องขอดกัน พระเอย (สังข์). -
ฮ่างฮะ
แปลว่า : ไม้สามขาสำหรับผูกคันโซ้ (โซงโลง) วิดน้ำเข้านา ในเวลาตกกล้า ดำนา เรียก ไม้ฮ่างฮะ. -
ฮาช
แปลว่า : พระราชา เจ้าเมือง (ป. ราช) อย่างว่า นับแต่เจ้าจากไว้วางเหยื่ออาหาร ทังมวลเมิลอยู่ตรอมตนเศร้า เขาก็ทรงสลอนค้างคาคอนคองฮาช ก็บ่กินเหยื่อหญ้าคอยเยี้ยมอยู่เหงา (สังข์). -
ฮาด
แปลว่า : วัวหรือควายที่ตอนไม่ลง เรียก วัวตอนฮาด ควายตอนฮาด. -
ฮาธนา
แปลว่า : อาราธนา นิมนต์ เชื้อเชิญ การเชื้อเชิญเจ้าเมือง เรียก ฮาธนา อาฮาธนา ก็ว่า ใช้กับพระสงฆ์แปลว่า นิมนต์ เช่น นิมนต์เทศน์ นิมนต์สวดมนต์ นิมนต์ฉัน.