ภาษาอีสานหมวด "ฮ" 161 - 170 จาก 661
-
ฮัน
แปลว่า : ร้อง อย่างว่า ฟังยินฮีไฮฮันเฮ่งเสียงเฮฮ้อง (ฮุ่ง). -
ฮัน
แปลว่า : ตี ตีฆ้อง เรียก ฮันฆ้อง อย่างว่า ฮื่นฮื่นเที้ยนพลพวกประดับดี ฝูงครัวควายแจกปุนไปฆ่า โงงโงงฆ้องเภรีฮันป่าว เปื้องแขกลุงซึ่มเอ้าลุ่มฟ้าชมพร้อมเฮื่อเฮือง (ฮุ่ง) ฮื่นฮื่นข้าเขาแต่งปุนไป พายโชนฮิงเฮ่งกวนกุมก้อง บาไทผู้ผลควรสรงโสรจ เฮวฮีบค้อนฮันฆ้องป่าวไป (ฮุ่ง). -
ฮับ
แปลว่า : รับ รับสิ่งของหรือคำพูด เรียก ฮับ อย่างว่า ภูชัยท้าวธรงสั่งเติมคดี สองขุนฮับเลิกลาลงห้อง พอยามย้ายยอพลพรากข่วง สองอ่อนท้าวทวนเข้าป่าไป (สังข์) แต่นั้นป้าซึ่มขึ้นเมิลผ่อชานขวาง กะดิงทองนันเครื่องคำเคียนช้าง อันนั้นฮอยว่าไทเฮาผ้ายเมืองปะกันมาฮอด จริงแล้ว ง้อมอู่อั้วลงพร้อมฮับอวน (ฮุ่ง). -
ฮับพากย์
แปลว่า : รับคำพูด อย่างว่า เมื่อนั้นท้าวใหญ่ฮู้ฮับพากย์เทโว พงศ์พันธุ์ยังค่อยคงคบหน้า ท่อแต่กีโสก้ำแดนใดหายห่วง แค้นแต่ข้าพระบาทเจ้าใจข้องขอดขนัง (สังข์) เขาก็ประกอบข้อฮับพากย์ถวายกลอน ชมพูทังสากลเดิดโดยดอมเจ้า หลอนว่าแกวมวลเต้าเต็งมาขนงคว่างเมื่อใด กูจักแส้สะค้อมเขียวเข้าแข่งพาน (ฮุ่ง). -
ฮับฮีบ
แปลว่า : รีบรับ อย่างว่า เจ้ากูเดินดุ่งดั้นใดเที่ยวเถิงเฮา นี้เด ตนเดียวปองปรารถนาใดบ้าง แต่นั้นกุศเถรไท้ธรงธรรมฮับฮีบ ข้าก็มักใคร่ด้วยดูบ้านเบิ่งเมือง เจ้าเอย (สังข์). -
ฮั่ว
แปลว่า : รั่ว รูหรือรอยที่น้ำหรืออากาศถ่ายเทเข้าออกได้ เรียก ฮูฮั่ว ฮอยฮั่ว ก็ว่า อย่างว่า มีเฮือนบ่มุงหญ้าฝนตกมามันชิฮั่ว บาดว่าลดหญ้าไว้ฝนเท้งกะบ่ถอง (ผญา). -
ฮั้ว
แปลว่า : รั้ว เครื่องกั้นหรือล้อมขอบเขต เรียก ฮั้ว ล้มเรือน เรียก ฮั้วเฮือน ล้อมไร่ เรียก ฮั้วไฮ่ ล้อมสวน เรียก ฮั้วสวน ล้อมนา เรียก ฮั้วนา อย่างว่า พี่นี้ว่าอยากล้อมฮั้วช้างสักสุ่มกวมหนอง เอาให้เห็นโตปลาล่องลอยในน้ำ (ผาแดง) ติแจ่งัวควายหม้นเฮียวหนามฮั้วไฮ่ มันหากเห็นบ่อนได้จิ่งเทียวหม้นอยู่ดน ติแต่คนเข้าพุ้นภายโตบ่เตื้องต่อ ติแต่คออึ่งเพ้าคอเจ้าผัดแฮ่งจน (ย่า). -
ฮา
แปลว่า : เราทั้งหลาย หมายถึง ตัวเรา ผู้ที่เราพูดด้วย หรือผู้ที่เราพูดถึง อย่างว่า เห็นหลากด้วยโดยฮูปราชสีห์ องค์หนึ่งเป็นหอยสังข์ชอบวรรณมณีล้ำ เมื่อนั้นองค์กษัตริย์เจ้าจานางน้องพี่ วิบากด้วยใดแท้แห่งฮา นี้เด (สังข์) ก็ท่อมัวเงาง้วนพิษแสบแสนที่ ฮอยว่าเจียมของหลังแต่ฮาแฮงสร้าง เทพีพร้อมนำคุณชูช่อย แต่นั้นง้อมม่วนผู้ธรรม์อ้างกล่าวเสงี่ยม (ฮุ่ง). -
ฮ่า
แปลว่า : พ่น เป่า พ่นหรือเป่าลมออกจากปากเรียก ฮ่าลม เช่น เมื่อเกิดอาการสลบใช้ปากเป่าลมเข้าที่หูเพื่อให้ฟื้นคืนมา อย่างว่า เมื่อนั้นนางนาถเจ้าฮู้เมื่อมัวกระหาย เป็นดั่งนอนหลับฝันตื่นตัวตนสะดุ้ง เนานอนค้างเหนือเพลาโพธิราช พระบาทเจ้าโจมน้องฮ่าหัว นางก็กลัวอายแท้เทพาหลิงล่ำ กูนี้ทำหม่อตื้นนอนกลิ้งก่ายพระองค์ แท้แล้ว (เวส-กลอน). -
ฮ้า
แปลว่า : ใหญ่ มาก ไฟกองใหญ่ เรียก ไฟกองฮ้า ควายที่ปล่อยไว้นานจนเปรียว เรียก ควายฮ้า ควายชนิดนี้จะลืมเจ้าของ จะขวิดเจ้าของถึงแก่ความตาย.