ภาษาอีสานมาใหม่ 10988 - 10997 จาก 17431
-
ปลอก
แปลว่า : สิ่งที่ทำเป็นวง สำหรับสวมมีด เรียก ปลอกมีด สำหรับสวมขาเรียก ปลอกขา สวมแขน เรียก ปลอกแขน. -
ปลวก
แปลว่า : มดขนาดใหญ่ชนิดหนึ่ง ชอบขนเอาดินมาทำรังเป็นโพน โพนก็คือ จอมปลวก อย่างว่า จอมปลวกอ้นขุดก่นเป็นโพน แม่นชิเป็นโพนสูงชั่วไกลเห็นแจ้ง คันบ่มีสาขาไม้ใบเขียวปกห่อ ก็บ่ดูอาจแท้โพนนั้นเปล่าแปน (กลอน) ฟองน้ำที่จับกันเป็นก้อนลอยอยู่เหนือน้ำ เรียก จูมปลวก ตูมปลวก ขี้ตูมปลวก ก็ว่า. -
ปลวก
แปลว่า : เห็ดโคน ชื่อเห็ดชนิดหนึ่ง เกิดตามจอมปลวก หลังสีเขียว เรียก เห็ดปลวกใหญ่ อีกชนิดหนึ่งดอกเล็ก สีขาว เกิดตามพื้นดินทั่วไป เรียก เห็ดปลวกน้อย เห็ดปลวกไก่น้อย ก็ว่า. -
ปลด
แปลว่า : ปล่อย วาง เอาออก เช่น ปลดหาบ ปล่อยวางเบญจขันธ์ เป็นต้น ปลดบาตรจากบ่า เรียก ปลด อย่างว่า พระค่อยเยื้อนฮอดห้องหอราชมะฮามหลวง เจียมปรางค์ปลดบาตรดีดาตั้ง ใจเล่ายังกระสันแก้วเจ็ดนางแค้นคั่ง เข้าบาตรเจ้าบิณฑ์ได้ค่อยฉัน (สังข์) ยกโทษให้เรียก ปลดโทษ อย่างว่า บัดนี้ภูมีเจ้ามาเปืองปลดโทษ ล้างบาปเบื้องฝูงข้าขอบคุณ แท้แล้ว (สังข์). -
ปลงกรรมฐาน
แปลว่า : พิจารณาร่างกายให้ตกลงในไตรลักษณ์ คือให้เห็นว่าทุกสิ่งทุกอย่างบรรดามีในโลกล้วนเป็นอนิจจัง คือไม่เที่ยงแท้แน่นอน เป็นทุกข์ คือต้องลำบากทั้งกายและใจ เป็นอนัตตา คือไม่ใช่ตัวตนเราเขา. -
ปล้ง
แปลว่า : ชื่อหอยโข่งชนิดหนึ่ง เปลือกหอยคล้ายสีใบผักปล้ง เรียก หอยปล้ง. -
ปล้ง
แปลว่า : ชื่อผักเป็นเถาจำพวกหนึ่ง ใบแข็งคล้ายใบพลู เถาสีครั่งอ่อน มียางเป็นเมือก เรียก ผักปล้งแดง อีกอย่างหนึ่งเถาสีเขียวอ่อน เรียก ผักปล้งขาว ใช้กินเป็นอาหารได้. -
ปริศนาธรรม
แปลว่า : ถ้อยคำเป็นปริศนาให้แก้เกี่ยวกับทางธรรม อย่างว่า เสือโคร่งเทียวทางเฮื้อเดือนดำหากเห็นฮุ่ง เริงแล้ว คันว่าเดือนแจ้งหน้าแสงพ้นกะเล่าอาย (ปัสเสน). -
ปริศนา
แปลว่า : ถ้อยคำที่ผูกขึ้นเป็นเงื่อนงำ เพื่อให้แก้ให้ทาย เรียก ปริศนา (ส. ปฺรศฺน) อย่างว่า คนสามแสนหาบแกนไม้ดู่ คนสี่ล้านห้าล้านหาบฆ้องหน่วยเดียว (ปัญหา). -
ปริโยสาน
แปลว่า : ที่สุดลงโดยรอบ จบบริบูรณ์ อย่างว่า ปริโยสานเสี้ยงชุยชโกสุดยอด มันหากออดหลอดท่อนี้แล้ว ชิลาเจ้าต่าวลง (กลอน).