ภาษาอีสานมาใหม่ 12141 - 12150 จาก 17431
-
ไตร่ตรอง
แปลว่า : คิดทบทวน ตริตรอง อย่างว่า ไว้แก่ไตร่ตรองปุนแว่นแยง ยามแค้น (สังข์). -
ไตรจีวร
แปลว่า : ผ้า 3 ผืนของภิกษุ คือ อันตรวาสก (ผ้าสบง) อุตราสงค์ (ผ้าจีวร) สังฆาฏิ (ผ้าทาบ). -
ไตรจักร
แปลว่า : ภพทั้งสาม คือ กามภพ รูปภพ อรูปภพ ตามไสยศาสตร์ว่า โลกมนุษย์ โลกสวรรค์ โลกบาดาล หรือจะเรียก ไตรภูมิ ก็ความหมายเดียวกัน. -
ไตร
แปลว่า : สาม เป็นคำนำหน้าสมาส เช่น ไตรลักษณ์ ไตรทวาร. -
ไต่เต้า
แปลว่า : เดินตาม อย่างว่า ตวยไต่เต้าตามพื้นล่ำฮอย (กา) อย่าได้เดินไต่เต้าตามข้อยบ่ดี (กา). -
ไต้
แปลว่า : 1.)ของใช้สำหรับจุดไฟให้สว่าง เรียก ไต้ กะบองไต้ ก็ว่า. 2.)จุด เช่น จุดเทียน เรียก ไต้เทียน จุดไต้เรียก จุดกะบอง อย่างว่า ฮุ่งค่ำเช้าตามไต้เฮื่อเฮือง (สังข์). -
ไต่
แปลว่า : คลานไป วิ่งไป เช่น บุ้งคลานไปเรียก แมงบ้งไต่ กระถิกวิ่งไปตามกิ่งไม้เรียก กะเล็นไต่ไม้ เดินตามทางเรียก ไต่ทาง. -
ไต
แปลว่า : 1.)อวัยวะชนิดหนึ่ง ทำหน้าที่ขับของเสียออกมากับน้ำปัสสาวะ เรียก ไต อนึ่งเนื้อที่เป็นก้อนแข็งอยู่ในเนื้อเรียก เนื้อเป็นไต. 2.)ขัน ถาด ขันหรือถาดเรียก ไต ไตคำ ก็ว่า 3.)แผ่นดิน แผ่นดินเรียก แผ่นไต -
ใต้ล่าง
แปลว่า : ใต้ถุน เรียก ใต้ล่าง ตะล่าง ก็ว่า เช่น ใต้ล่างเฮือนใต้ล่างชาน. -
โต๊ะโยะ
แปลว่า : เรือนหรือหอที่สูงหรือใหญ่ เรียก สูงโต๊ะโยะ ถ้าต่ำก็ว่า ต่ำเต๊าะเยาะ.