ภาษาอีสานมาใหม่ 12121 - 12130 จาก 17431
-
ถนอง
แปลว่า : ตอบ สนอง เช่น กรรมสนอง เรียก กรรมถนอง อย่างว่า อันนี้กรรมบาท้าวเวียนมาถนองตอบ (กา) โพยเพทฮ้ายวิบากเบียนถนอง กรรมมาขานคอบคีงคุงเนื้อ หลานก็มาเห็นเจ้าทังสองพร้อมพร่ำ พระพี่คึดก่งเกื้อคนิงหน้าอี่ดู แด่ถ้อน (ฮุ่ง). -
ถนน
แปลว่า : หนทางที่ใช้เดินไปมา เรียก ถนน ทาง หนทาง ก็ว่า ทางที่ใชฃ้เฉพาะบุคคลเรียก ทางราษฎร์ ทางที่ใช้ร่วมกันเรียก ทางหลวง อย่างว่า ทางหลวงกว้างสังมาเทียวตั้งแต่ขอก หมกปลาแดกตั้งโจ้โก้สังมาจ้ำตั้งแต่ตอง (ผญา). -
ถง
แปลว่า : ถุง ถุงสำหรับใส่เสื้อผ้าเรียก ถงผ้า ถุงสำหรับใส่เหมี้ยง หมาก ปูน ยา เรียก ถงหมาก กระเป๋าใส่เงิน เรียก ถงเงิน กระเป๋ากางเกงเรียก ถงส้ง ย่ามใหญ่เรียก ถงเป้ง ถุงตะเคียวเรียก ถงกะเทียว. -
ถก
แปลว่า : ก้าว ยก ก้าวขาเรียก ถกขา ถอดเสื้อผ้าผืนเก่าออกนุ่งผืนใหม่เข้า เรียก ถกถ่าย ถอนหญ้า เรียก ถกหญ้า หลกหญ้า ก็ว่า อย่างว่า ค่อมว่าแล้วย้าย่างชมนก ถกขาเดินย่างเพลินลำเรื้อย (กลอน). -
ไตล่าม
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้เถาชนิดหนึ่ง ผลสีแดง เรียก หมากไตล่าม. -
ไตรสิกขา
แปลว่า : สิกขา 3 คือ ศีล เรียก สีลสิกขา ษมาธิ เรียก จิตสิกขา ปัญญา เรียก ปัญญาสิกขา. -
ไตรสรณคมณ์
แปลว่า : การถึงพระรัตนตรัย คือ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ว่าเป็นที่พึ่งที่ระลึก. -
ไตรวิชชา
แปลว่า : วิชชา 3 คือ วิชชาระลึกชาติหนหลังได้ วิชชารู้ความเกิดตายของคนและสัตว์ และวิชชารู้ในการทำให้สิ้นกิเลส. -
ไตรวัฎ
แปลว่า : วัฎฎะ 3 คือ กิเลสวัฎ กรรมวัฎ วิปาวัฎ. -
ไตรโลก
แปลว่า : โลกทั้ง 3 ทางวรรณคดี หมายถึง สวรรค์ มนุษย์โลก บาดาล ทางศาสนาหมายถึงภพทั้ง 3 คือ กามภพ รูปภพ อรูปภพ.