ภาษาอีสานมาใหม่ 12311 - 12320 จาก 17431
-
ตึก
แปลว่า : ทอด ตก ทอดแหเรียก ตึกแห ตกเบ็ดเรียก ตึกเบ็ด ใส่เบ็ด ก็ว่า อย่างว่า ตึกแหหวังเอาปลา เฮ็ดนาหวังเอาเข้า ฟันโพนปลูกหมากถั่ว เอาผัวเอาเมียหวังลูกเต้าแทนเชื้อสืบแนว (กลอน). -
ตึก
แปลว่า : เรือนโบราณแบบหนึ่ง ไม่ยกพื้น ใช้เสาไม้แก่น ฝาสานด้วยรีกไม้ไผ่ทาด้วยดินเหนียว หลังคามุงหญ้า อากาศภายในตึกไม่ร้อนอบอ้าว อยู่เย็นเป็นสุข ไม่มีโรคภัยไข้เจ็บเพราะอากาศเป็นพิษ ราคาค่าก่อสร้างก็ไม่แพง ผู้ต้องการสร้างก็ไม่จำเป็นต้องขายไร่ขายนามาสร้าง. -
ตึ
แปลว่า : กลิ่นเหม็นอย่างหนึ่ง เช่นกลิ่นปลาแดกไม่เน่า แต่มีกลิ่น เรียก กลิ่นตึ ตึหลือ ก็ว่า ปลาแดกที่มีกลิ่นอย่างนี้โบราณเรียก ปลาแดกต้วง เหมาะสำหรับตำส้มหมากหุ่ง ถ้าใครไม่ได้กินก็อย่าพึ่งตาย กินแล้วอายุยืนด้วย. -
ตีเผิ้ง
แปลว่า : ปิดเอารวงขึ้น ผึ้งสมัยโบราณมีอยู่ตามต้นไม้ใหญ่ และสูง การขึ้นไปเอาผึ้งมากินมาใช้แต่ละครั้ง ผู้ขึ้นไปเอาจะต้องมีลิ่มตอก ลิ่มโบรารณเรียกทอย การตอกทอยให้ห่างกันพอขึ้นลงได้สะดวกและต้องตอกให้แน่น. -
ตีเผิ้ง
แปลว่า : การลำกลอนชนิดหนึ่ง เจ้าภาพต้องการให้รางวัลแก่หมอลำที่ลำกลอนดี จัดรางวัลไปแขวนไว้ปะรำหมอลำ ให้หมอลำลำกลอนตีเผิ้ง ถ้ากลอนใครขบขันมีคนปรบมือให้ถือว่าลำดี จับเอารางวัลไปได้ รางวัลที่แขวนไว้นี้ เรียกฮวงเผิ้ง. -
ตีปีก
แปลว่า : เลื่อยกะพี้ไม้ เรียก ตีปีกไม้ การแสดงความดีใจในเมื่อชนะเขา โดยงอข้อศอกตีสีข้างของตน เรียก ตีปีก ไก่จะขันแต่ละครั้งจะต้องตีปีกก่อน เรียก ไก่ตีปีก ไก่ตบปีก ก็ว่า อย่างว่า ไก่ก็ตีปีกท้าขันชั้นเทื่อสาม(กา). -
ตีบ
แปลว่า : ลีบ, แฟบ คนไม่เจริญเติบโต มีแขนขาลีบ เรียก โรคตีบ โรคคอตีบ. -
ตีบ
แปลว่า : มนต์ปลูกผม คนมีผมน้อยหรือไม่มีเลย คนโบราณมีมนต์ปลูกผม อย่างว่า โอมตีบมหาตีบ โอมตีบนั้นพ่อครูกูสอน มหาตีบนั้นผมซอนขึ้นใหม่(มนต์ปลูกผม). -
ตีบ
แปลว่า : ชื่อกล้วยจำพวกหนึ่ง มีสองชนิดคือ กล้วยตีบน้อยและกล้วยตีบใหญ่ กล้วยสองชนิดนี้มีรสหวาน มีโปรตีนมาก ใช้เลี้ยงเด็กดีนัก อย่างว่า มีทั้งกล้วยตีบน้อย สุกลีบกินหวาน (เวส-กลอน). -
ตีนแฮด
แปลว่า : ชื่อเห็ดชนิดหนึ่ง ตีนใหญ่ คล้ายตีนแฮด เรียก เห็ดตีนแฮด ใช้กินเป็นอาหารได้.