ภาษาอีสานมาใหม่ 13708 - 13717 จาก 17431

  • จั่ง
    แปลว่า : ถึง, อย่าง อย่างเช่นทำอย่างไร เรียก เฮ็ดจั่งใด พูดอย่างไรเรียก เว้าจั่งใด คิดอย่างไรเรียก คึดจั่งใด อย่างนี้เรียก จั่งซี้ อย่างนั้นเรียก จั่งซั้น อย่างไรเรียก จั่งใด ถูกอย่างนั้นเรียก แม่นจั่งซั้น เป็นต้น.
  • จัง
    แปลว่า : งอ หด ตีนงอ มืองอ เรียก ตีนจัง มือจัง ตีนโกบมือจัง ก็ว่า เกิดเพราะหนาวจัดหรือเป็นไข้สั่น.
  • จักรวาล
    แปลว่า : บริเวณโดยรอบของโลก อย่างว่า ฝันว่าดาวเฮืองแจ้งจักรวาลแวนประเสริฐ ขุกตื่นแล้วทวงค้ามเยือกกลัว (ฮุ่ง) แม้นจักดั้นดุ่งด้วยโดยกลีบจักรวาลก็ดี เททวนเอาหมื่นเมืองมาน้อม เมื่อนั้นกือเมืองเจ้าจงใจฟังพากย์ ต้านตาบท้าวทังค้ายขอบคุณ ลูกแล้ว (สังข์).
  • จักจั่น
    แปลว่า : ชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่ง เรียก ต้นจักจั่น.
  • จักจั่น
    แปลว่า : ชื่อแมลงชนิดหนึ่ง ปีกหางใสเหมือนแก้ว ร้องในระหว่างฤดูร้อน เรียก แมงจักจั่น อย่างว่า เห็นว่าอีอีฮ้องอย่าวางใจว่าจักจั่น ลางเทื่อเป็นเห่าห้อมเขียวเกี้ยว ก็หากมี (ย่า).
  • จั๊กจั๊ก
    แปลว่า : เสียงดังอย่างนั้น เช่น เสียมขนาดเล็กขุดกบขุดเขียด เรียก ขุดจั๊กจั๊ก ถ้าเสียมใหญ่เรียก ดังจุ๊กจุ๊ก.
  • จัก
    แปลว่า : รู้ แจ้ง ทราบ จำได้ เช่นจำได้เรียก ฮู้จัก รู้แจ้งเรียก ฮู้จัก ทราบเรียก ฮู้จัก ไม่รู้เรื่องเรียก บ่ฮู้จัก.
  • จัก
    แปลว่า : เป็นคำช่วยกริยาบอกกาลภายหน้า แต่หนักกว่าจะ เช่น จักเข็ดขวางเรียก จักขวาง อย่างว่า หอมพลไฮ้นาคองแค้นคั่ง แก้วก่ำพร้าภายหน้าหากจักขวาง (ฮุ่ง) จักพลัดพราก จักใช้สอย ไม่ทราบว่าเป็นหรือตาย จักว่าเป็นตาย จักรวม จักตัด.
  • จัก
    แปลว่า : ผ่าเป็นซีกๆ เช่นผ่าไม้ไผ่เป็นซีกๆ เรียก จักตอก จักตอกหวด จักตอกกะต่า จักตอกกะบุง จักตอกคุ จักตอกลอบ จักตอกไซ.
  • จ๊ะก๊ะ
    แปลว่า : อาการนั่งถ่างขา เรียก นั่งจ๊ะก๊ะ จ่างก๊ะ ก็ว่า.