ภาษาอีสานมาใหม่ 14256 - 14265 จาก 17431
-
ค้ำ
แปลว่า : เลี้ยง บำรุง รักษา พระสงฆ์ที่บวชในพระพุทธศาสนา อาศัยญาติโยมอุปถัมภ์ บำรุงด้วยปัจจัยสี่ ผู้ใดให้ปัจจัยเป็นประจำ พระสงฆ์จะเรียกคนนั้นถ้าเป็นผู้ชายเรียก พ่อออกค้ำ ผู้หญิงเรียก แม่ออกค้ำ. -
ค้ำ
แปลว่า : สิ่งที่เป็นมงคล นำความสุขความเจริญมาให้ เรียก ของค้ำของคูณ เช่น แข้ว เขา นอ งา คุด แข้วหมูตัน งาช้างน้ำ สิ่งเหล่านี้คนโบราณถือว่าเป็นเครื่องค้ำของคูณ ใครมีไว้ในบ้านเรือนจะสมบูรณ์พูลสุขด้วยลาภยศ สรรเสริญ สุขตลอดกาล. -
ค้ำ
แปลว่า : ว่านพลับพลึง ชื่อว่านชนิดหนึ่งเรียก ว่านค้ำ ว่านชน ก็ว่า. -
ค่ำ
แปลว่า : การนับวันทางจันทรคติ คือมองดูเดือนว่าข้างขึ้นหรือข้างแรม ถ้าขึ้นขึ้นกี่ค่ำ แรมแรมกี่ค่ำ. -
ค่ำ
แปลว่า : เวลาค่ำ เวลาที่พระอาทิตย์จวนจะตกเรียก เวลาค่ำ ถ้าพระอาทิตย์ตกแล้วพระจันทร์ส่องแสงขึ้นเรียก เวลากลางคืน เวลากลางคืนถ้าเป้นข้างแรมจะไม่มีแสงสว่าง เวลาจะไปมาต้องอาศัยแสงไฟ โบราณจึงว่า ค่ำมืดปืดตา คนไปกลางคืนต้องอาสัยแสงไฟมาช่วย จึงจะเห็นหนทาง. -
คำ
แปลว่า : ใช้นำหน้าชื่อบุคคล สัตว์และสิ่งของซึ่งเป็นที่รักและหวงแหน ถ้าเป็นคนว่า คำกอง คำแดง คำแพง คำแก้ว ถ้าเป็นสัตว์ว่า ช้างคำ ม้าคำ แมวคำ หมาคำ งัวคำ ควายคำ ถ้าเป็นสิ่งของว่า เฮือนคำ เฮือคำ เสื้อคำ ผ้าคำ แพรคำ ซิ่นคำ เป็นต้น. -
คำ
แปลว่า : ทองคำเรียก คำ ทองคำขาวเรียก คำด้วง ทองด้วง ก็ว่า ทองคำเปลวเรียก คำปลิว ทองคำที่ถลุงแล้วเรียก คำผาย แร่ทองคำที่ยังไม่ได้ถลุงเรียก คำผุย คำผง ก็ว่า ทองดอกบวบเรียก คำดอกบวบ อย่างว่า มณีโชติแก้วมหานิลดวงประเสริฐ บ่มีคำห่อหุ้มมณีแก้วก็เล่าจาง (กลอน). -
คาฮม
แปลว่า : ถ้อยคำที่คมคาย ฝีปาก เรียก คาฮม คารม ก็ว่า. -
คาวี
แปลว่า : วัวตัวเมีย เรียก คาวี อย่างว่า สัพพะสิ่งพร้อมนับคู่คาวี (สังข์). -
ค้าวน้าว
แปลว่า : ลักษณะของสิ่งของที่ใหญ่และยาวยืดหดเข้าได้ เรียก ค้าวน้าว ถ้าเล็กเรียก แค้วแน้ว.