ภาษาอีสานมาใหม่ 14544 - 14553 จาก 17431
-
ครอบ
แปลว่า : เกี่ยวพัน ผูกมัด คนที่อยู่ร่วมกันโดยฐานเกี่ยวพัน เรียก ครอบ คอบ ก็ว่า อย่างว่า หลิงดูก้ำบูฮานเฮียงคอบ กันนั้น พันธะมิ่งข้าขานเบื้องฝ่ายใด นั้นเด (สังข์). -
ครอก
แปลว่า : ปลาที่เกิดพร้อมกันและอยู่ร่วมกันเป็นฝูงๆ เรียก ปลาลูกครอก วัวควายของเราที่ตกลูก เรียก งัวลูกครอก ควายลูกครอก. -
คร้อ
แปลว่า : ต้นตะคร้อ ชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่ง มีผลกลมเปลือกหนา ใช้กินเป็นอาหารได้ เรียก ต้นค้อ อย่างว่า ผูผางค้อเกียงลมเลียนตาด น้ำแผ่ต้องโตนท้างล่วงลง (สังข์). -
ครรไล
แปลว่า : ไป แผลงมาจากไคล อย่างว่า บ่เคยครรไลพลัดพรากกันไกลบ้าน ภูบาลเจ้าทังนางเอิ้นสั่ง ขอให้มาหยั่งเยี้ยมยามบ้านด่านเฮา แด่เนอ (บ.). -
ครรภวีก
แปลว่า : ลูกในท้อง เรียก ครรภวีก คัพภวีก ก็ว่า อย่างว่า สองพระองค์เข้าถือเอาคัพวีก ในนาฏน้อยนางหล้าแม่เดียว องค์หนึ่งเข้าฮ่วมท้องจันทาราชเทวี แม่นว่านางทังหกก็เล่ามานมีท้อง ปฏิสนธิแท้ทำกระบวนอันหลาก ด้วยเหตุให้ลือล้ำโลกอาย (สังข์). -
ครก
แปลว่า : เครื่องมือสำหรับตำเรียก ครก ครกตำป่นตำแจ่ว เรียก ครกครัว ครกที่ใช้มือจับสากตำข้าวเปลือก เรียก ครกมือ ครกกระเดื่องใช้เท้าเหยียบตำข้าวเปลือก เรียก ครกมอง อย่างว่า ครกบ่มีสากซ้อมตำได้เข้าบ่ขาว (กา). -
คมปาว
แปลว่า : หญ้าคมบาง ชื่อหญ้าชนิดหนึ่งใบบางและแหลมคม เวลาเอามือไปจับจะบาดมือ เรียก หญ้าคมปาว. -
คบงัน
แปลว่า : ฉลอง สมโภช การแสดงความรื่นเริงในงาน เช่น ร้องรำทำเพลง เรียง เล่นมหรสพ มโหสบ มโหสบคบงัน ก็ว่า อย่างว่า ฝูงเคยเหล้นตีตะโพนพิณพาท ขับแข่งฮ้องโคลงฟ้ากาพย์สาร (สังข์). -
คบ
แปลว่า : คราวหนึ่ง เรียก คบหนึ่ง ขณะหนึ่งเรียก คบหนึ่ง ครั้งหนึ่งเรียก คบหนึ่ง อย่างว่า คบหนึ่งเถิงที่ห้วยหลิ่งเผือกผาทอง (ฮุ่ง) เขาก็หวังสุขย้อนบาบุญบุตราช คบหนึ่งวันวิ่งค้ายคาข้อนขอบเสมร (สังข์). -
คบ
แปลว่า : ไปมาหาสู่ การไปมาหาสู่เรียก คบกัน คบค้า คบหาสมาคม ก็ว่า อย่างว่า คบเด็กน้อยเล่นการบ้าน คบหัวล้านเล่นการเมือง คบคนดีเป็นศรีแก่ตัว คบคนชั่วอปราชัย คบคนพาลพลาพาไปหาผิด คบบัณฑิตบัณฑิตพาไปหาผล.