ภาษาอีสานมาใหม่ 15091 - 15100 จาก 17431
-
ขม
แปลว่า : ชื่อบวบชนิดหนึ่ง มีรสขม เรียก บวบขม เถาอีกชนิดหนึ่งมีรสขมเรียก เครือเขาฮอ บอระเพ็ด ก็ว่า อย่างว่า คันอยากอายุยิ้งยืนยิ่งหลายปี ให้เจ้ากินเขาฮอก่อนงายยามเช้า หรือชิกินยามเข้าเนานอนค้ายค่ำ กินซู่มื้อมีเว้นแฮ่งดี (ย่า). -
ขบถ
แปลว่า : การประทุษร้ายต่ออาณาจักร, ความทรยศ เรียก ขบถ กบฎ ก็ว่า. -
ขบ
แปลว่า : กัด กัดเรียก ขบ เช่น หมาขบ งูขบ ยุงขบ อย่างว่า หมาโตขบบ่เห่า หมาโตเห่าบ่ขบ (ภาษิต) หมาขบหนังมันยังคนเทื่อเบื่อพี่น้องยอย้องเพิ่นดี (ภาษิต). -
ขบ
แปลว่า : ปลาคางเบือน ชื่อปลาชนิดหนึ่งเรียก ปลาขบ ปลาปากเบี้ยว ก็ว่า. -
ขนิษฐา
แปลว่า : น้องสาว อย่างว่า กำสุดโอ้ขนิษฐาเจ้าพี่กูเอย ปานนี้ยักษ์ฆ่าเจ้ากินแล้วยังฮู้ว่ายัง นั่นแด (สังข์). -
ขนาย
แปลว่า : งาช้างตัวเมีย หรืองาช้างสีดอ มีขนาดเล็กและสั้น เรียก ขนาย หนาย ก็ว่า อย่างว่า ตายเพราะแมงมาไนหยั่นหูขนายล้ม (สังข์). -
ขนาบ
แปลว่า : ตี, ปราบ การตีหรือปราบให้เกรงกลัว เรียก ขนาบ ผาบ กำฮาบ ก็ว่า อย่างว่า เมื่อนั้นเถ้าโหดฮ้ายขึงขู่คำแข็งเด็กเชิงชนอย่าลวนมาใกล้ ความประสงค์พราหมณ์เถ้าหัวทีต้องผาบ กำฮาบแล้วขอได้จิ่งชิกลัว แท้แล้ว (เวส-กลอน). -
ขนาน
แปลว่า : เรือแล่นเรียงคู่กันไปเรียก เรือขนาน ฟองน้ำที่กลิ้งเป็นลูกๆ เรียก ฟองขนาน อย่างว่า ใผบ่มีห่อนฮู้อันโศกเสมอเฮียม พอเมื่อราตรีแถมถ่ายปันเป็นมื้อ เซ็นเซ็นน้ำขนานฟองฟ้าใหม่มาแล้ว คึดเมื่อเฮียงฮูปน้องลงเหล้นส่วยสรง (สังข์). -
ขนาน
แปลว่า : ยารากไม้หลายๆ ราก ฝนรวมกันเรียก ยาขนานหนึ่ง ยาซุม ก็เรียก. -
ขนาด
แปลว่า : ยิ่ง, เกิน เช่น แซบขนาด หวานขนาด มักขนาด ดังขนาด.