ภาษาอีสานมาใหม่ 15081 - 15090 จาก 17431
-
ขม่อม
แปลว่า : ส่วนของศีรษะตรงที่กระโหลกงอกมาบรรจบกัน เรียก ขม่อม กระหม่อม ก็ว่า . -
ขมอน
แปลว่า : ด่านเก็บภาษี ด่านเก็บภาษีสมัยโบราณเรียก ขมอน ปัจจุบันเรียก ขนอน อย่างว่า เจ้าปากแล้วให้มอบแองคอน ทางเดินไกลาดลีมมวลหั้น เอาขมอนเที้ยนทุกอันเวนมาก ทุกที่อ้างเมืองนั้นว่าเกษิม (ฮุ่ง). -
ขมอด
แปลว่า : ลำบาก, ยาก, ไร้ คนที่ไม่มีอันจะกินเรียก คนทุกข์ขมอด อย่างว่า ใผผู้ทุกข์ขมอดไฮ้อาศัยเข้าเพิ่งบุญ (โสวัตร). -
ขมอง
แปลว่า : มันสมอง จิต ใจก็ว่า อย่างว่า คึดลูกเจ้าตามท้าวคั่งขมอง (กา) อุกอั่งเอ้าเหมือนไหม้แสบขมอง (ผาแดง). -
ข่มหลบ
แปลว่า : ไม้สองงตัวสำหรับทับหญ้ามุงหลังคา เรียก ไม้ข่มหลบ. -
ขมวย
แปลว่า : ขุยดิน ดินที่ใส้เดือนกินกองขึ้นเป็นกองๆ เรียก ขมวยดิน ขวยดิน ก็ว่า อย่างว่า หนูกินกล้วยป๋าขวยให้ตุ่น มักเพิ่นพุ้นมาเฮื้องใส่เฮียม (ผญา). -
ขมวน
แปลว่า : ยุ่ย, ผุปลาที่ถูกแมงขมวนกินเรียก ปลาเป็นขมวน. -
ขมวน
แปลว่า : ชื่อหนอนชนิดหนึ่ง เกิดในปลาแห้ง กินปลาแห้งเป็นอาหาร เรียก แมงขมวน. -
ข่ม
แปลว่า : ข่มเหง, บังคับ อย่างว่า เอาท่อคุณผัวอ้างองค์มารมาข่ม กูรือ แม้นจักจัดฝ่ายฟ้ามากั้งบ่กลัว แท้แล้ว กูก็ลือหาญข้ามชมพูเผลียงโลก มาแล้วอาจักขัดอยู่ได้เฮวต้านตอบความเที่ยวเถิ้น (สังข์). -
ขม
แปลว่า : ขึ้งเคียด, ไม่ชอบใจ อย่างว่า เมื่อนั้นนางคราญขมเคียดเค็มฟุนป้อย ดูราชายโทนเถ้ายักโขผีเผด มึงหากกดวาดเว้ามีได้เวทนาท่านเอย (สังข์).