ภาษาอีสานมาใหม่ 6951 - 6960 จาก 17431
-
อาชวะ
แปลว่า : ความซื่อตรง ความตรงไปตรงมา ความซื่อสัตย์ ความเป็นธรรมข้อ ๑ ในทศพิธราชธรรม คือธรรมที่พระราชามหากษัตริย์ทรงปฏิบัติเป็นกิจวัตร ได้แก่ ๑ ทาน ๒ ศีล ๓ บริจาค ๔ อาชวะ ๕ มัทวะ ๖ ตะปะ ๗ อักโกธะ ๘ ไม่เบียดเบียน ๙ อดทน ๑๐ ไม่ยินดียินร้าย (ป.) อย่างว่า อาชวังให้มีใจสัตย์ซื่อ อย่าได้คึดโลบเลี้ยวลวงล้อหลอกใผ (สังข์). -
อาชญากรรม
แปลว่า : การกระทำความผิดทางอาญา (ส.). -
อาชญ์
แปลว่า : เจ้าเมือง ผู้เป็นใหญ่ อย่างว่า บัดนี้จักกล่าวเถิงมหายักษ์ท้าวเนาในอโนราธ เป็นอาชญ์ใต้ลุ่มฟ้าสรวงเสื้อส่วยสิน เซ็งว่ากุมภัณฑ์ท้าวธรงฤทธีลือเดช มันนั้นฮู้ฮ่ำถ้วนครองชั้นศาสตรศิลป์ (สังข์). -
อาจอง
แปลว่า : สง่า ผึ่งผาย องอาจ อย่างว่า คันเจ้าได้ขี่ช้างอย่าลืมหมู่งัวควาย มันหากคูณคนทางต่างกันคนก้ำ ช้างหากดียามเข้าสงครามได้ขี่ ดีเมื่อเข้าเขตห้องนครกว้างอาจอง (ย่า). -
อ้าง
แปลว่า : ระบุ บอก บ่งถึง อย่างว่า มันก็ตกแต่งตั้งอุปถากบัวระบัติ แต่นั้นนางคราญคึดอยู่โทมทวงสลั้ง กูก็กลอยใจตั้งตนปองเป็นเหยื่อ มันแล้ว บัดนี้ยักษ์เล่ามาอ่าวอ้างคำส้มสวากเสนห์ (สังข์). -
อ่าง
แปลว่า : ภาชนะชนิดหนึ่งทำด้วยดินเหนียวปากกว้างและใหญ่ เรียก อ่าง สำหรับใส่น้ำอาบ. -
อาคันตุก
แปลว่า : แขกผู้มาหา (ป. ส.). -
อาคม
แปลว่า : เวทมนต์ คาถา อย่างว่า แม้นว่าการแก่นต้นตื้อติ่วหนาหนัก ลูกขอขันอาสาช่อยตีนตางเจ้า ท่อไปทันธรฮู้อาคมคุณประเสริฐ ขอขาบเจ้าลุ่มฟ้าเดินดั้นดุ่งเฮียน ก่อนเถิ้น (สังข์) อีกอย่างหนึ่งหมายถึงการมา เช่น มีน อาคม การมาถึงราศีมีน เรียก มีนาคม (ป. ส.). -
อา
แปลว่า : น้องของพ่อ ถ้าเป็นผู้หญิง เรียก อา เป็นผู้ชายเรียก อาว ถ้ามีศักดิ์สูงเป็นหญิงเรียก อาออก ถ้าเป็นชายเรียก อาวออก อย่างว่า ให้ผาบได้อาออกองค์กษัตริย์ (สังข์). -
อัสโส
แปลว่า : ม้า (ป.). อย่างว่า บัดนี้เฮาจักปุนแปลงปั้นมณีกาบวาโย อัสโสชั้นมณีวันแขวนหิ่ง ทวายแมน้ำเป็นเกิบสุบตีน เวหาหาวผูกปุนเป็นเชือก อากาศกว้างเป็นอานธรงขี่ ขึ้นขี่ม้ามณีกาบวาโย ผันผายขึ้นเมือบนเมฆอ่อน ทยานถีบเต้นเหิรฟ้าล่วงบน (ปฐมปันนา).