ภาษาอีสานมาใหม่ 7911 - 7920 จาก 17431
-
หญ้า
แปลว่า : พืชที่เกิดตามพื้นดินจำพวกหนึ่ง มีหลายชนิด. -
หญา
แปลว่า : ระคาย สาก ไม่เรียบ เช่น ปั้นข้าวเหนียวแล้วไม่ล้างมือ เรียก มือหญา. -
หญอง
แปลว่า : หงิก งอ ผมที่หงิกหรืองอ เรียก ผมหญอง หยอง ก็ว่า อย่างว่า ติบ่อนใดติอ้ายบ่อนใด หรือเจ้าติว่าอ้ายหัวหยอง ตั้งแต่ไก่อี่ยองแม่เจ้ากะยังเลี้ยง (บ.). -
หญ้อ
แปลว่า : ย่อ ย่น ทำให้สั้น เช่น ย่นระยะทางที่ยาวให้สั้น อย่างว่า พี่นี้ว่าอยากหญ้อแม่น้ำให้เป็นแผ่นดินเดียว คราวสองคืนสามคืนอยากหญ้อเป็นคราวมื้อ (ผญา) คนโบราณอีสานที่มีชื่อเสียงในเรื่องย่อแผ่นดินนี้ก็มี เช่น สำเร็จลุน ท่านเป็นพระเถระผู้ใหญ่ มีคนเล่าให้ฟังว่าท่านไปบิณฑบาตในที่ไกลๆ แล้วกลับไปฉันจังหันที่วัดของท่าน ท่านจะสำเร็จธรรมชั้นไหนไม่ทราบ. -
หญอ
แปลว่า : พูดไม่ชัด คนที่พูดไม่ชัดเรียก คนปากหญอ เช่น พูดตัว ก. เป็น ด. ตัว ห. เป็นตัว ข. จะเกิดเพราะลิ้นไก่สั้นหรือเกิดจากกรรมพันธุ์เป็นเรื่องจะต้องพิศูจน์เพื่อหาข้อมูลกัน. -
หญ้ม
แปลว่า : ขย่ม ข่ม เหยียบ เช่น ขย่มท้ายเรือเรียก หญ้มท้าย หย้ม ก็ว่า อย่างว่า เฮือสิหล่มแฮ่งเหยียบแคม เฮือชิแซมแฮ่งหญ้มท้าย (ภาษิต). -
หงำ
แปลว่า : อาฆาต มาดร้าย อย่างว่า ขานี้ข้าเก่าท้าวเจียมแต่ขาชาย แท้แล้ว ผัดว่าชูเทแถนคู่ควงคราวฟ้า เขาก็หงำความเท้าควงแถนทุกปาก เคียดเพื่อแถนลอเต้าหมู่ช้างลงพร้อมฮว่านเมือง (ฮุ่ง). -
หงำ
แปลว่า : บัง ข่ม ครอบ เช่น ต้นไม้ใหญ่ในนาบดบังแสงแดดไม่ส่องลงถึงพื้น หรือผู้ใหญ่อยู่เด็กหมดความสนุกรื่นเริง อย่างว่า ไม่ใหญ่หงำนา ขาใหญ่หงำหี (ภาษิต). -
หง้าว
แปลว่า : เสียงดังอย่างนั้น เช่น เสียงแมวร้องดังหง้าวหง้าว. -
หงาย
แปลว่า : พลิกข้างหน้าขึ้น เรียก หงายหน้า พลิกข้างหลังขึ้น เรียก หงายหลัง ดวงจันทร์ที่มีแสงสว่างในเวลากลางคืนว่า เดือนหงาย อย่างว่า ชื่อว่าจันทร์หงายแจ้งบ่ปานแสงสุริเยศ แสงกระบองหมื่นเหล้มบ่ปานแจ้งแห่งเดือน (กลอน).