ภาษาอีสานมาใหม่ 8651 - 8660 จาก 17431
-
หง้าง
แปลว่า : แยก ถ่าง กาง ถ่างขาออกจากกัน เรียก หง้างขา. -
หง้าง
แปลว่า : สัตว์จำพวกอึ่งเวลาร้องเสียงดังหง้างหง้าง เรียก อึ่งหง้าง. -
ห้ง
แปลว่า : ขัง น้ำฝนที่ตกลงมาแล้วขังอยู่เรียก น้ำห้ง อย่างว่า ที่เลิ่กมาเล่าตื้นไปห้งบ่อนเขิน (ปัสเสนทิ) ฝนตกห้งไหลโฮมแต่บ่อนขุ่ม บ่อนใดสูงบ่ค้างโฮมห้งแต่บ่อนขุม ฝนตกห้งไหลโฮมโคกเท้อเล้อ บ่อนใดสูงเจ้อเก้อโฮมห้งหน้าหน่ายฝน (กลอน) คือคู่น้ำเลื่อนห้งบัวบ้างส่องใส (หน้าผาก). -
โส
แปลว่า : ยอมสละชีวิต การยอมสละชีวิต เรียก โส โสสุด ก็ว่า อย่างว่า โสเสียแล้วโสตายซ้ำตื่ม โสทุกข์โสยากเลยบ่เตื้องลงหั้นบ่อนเดียว (ภาษิต). -
โส
แปลว่า : คุยกัน สนทนากัน ปรึกษาหารือกัน การพูดคุยที่ไม่รู้จักจบจักสิ้นตกลงกันไม่ได้ ไม่รู้ว่าใครพูดกับใคร ถ้าพูดคุยกันธรรมดา เรียก โส ถ้าคุยกันเกินกว่าเหตุเรียก โสเหล้ อย่างว่า กินเข้าโตอย่าโสความเพิ่น (ภาษิต). -
แส่ว
แปลว่า : 1. โฉบ เฉี่ยว เช่น ให้เจ้าเอายาวไว้คือกาคาบเอี่ยน อย่าได้เฮ็ดอ้อมป้อมคือฮุ้งแส่วหนู (ผญา) 2. เย็บ ปัก ถัก ร้อย เช่น ดูสะอาดล้ำหลิ้งแส่วไหมคำ แคงคานคุมเครื่องเหลืองสมเสื้อ ลำลำง้อมงามเฉลียวปุนแต่ง ฝูงนี้ลอนเลือกชั้นแฝงเนื้อพี่ไป ว่าเนอ (ฮุ่ง) คำที่ใกล้เคียง : แส่วหนี -
เสี่ยน
แปลว่า : กลึง ไม้ที่กลึงด้วยเหล็กให้กลม เรียก เสี่ยนไม้ อย่างว่า แขนกลมเกลี้ยงแอวนางปานเสี่ยน (กาไก). -
เสียก
แปลว่า : ถอ ควยถอก เรียก โค็ยเสียก อย่างว่า บ่ทันเห็นหีเสียกโค็ยไว้ถ้า (ภาษิต) เสียกหุบหู่พออยู่พอกิน เสียกแพ้แว้แพ้บ้านแพ้เมือง (ภาษิต) ลูกเว้ายากพ่อแม่ปากเปียก ลูกโค็ยเสียกพ่อแม่อยากอาย (ภาษิต). -
เสาแฮก
แปลว่า : เสาต้นแรกที่ยกขึ้นก่อนเสาอื่นในการปลูกอาคารบ้านเรือน เสาที่ยกขึ้นทีแรกนี้โบราณอีสานเรียก เสาแฮก ยกขึ้นที่สองเรียก เสาขวัญ เสานี้โบราณจะพิถีพิถันยกขึ้นให้ถูกตามฤกษ์ยาม. -
เส้า
แปลว่า : ก้อนดิน ก้อนหิน ไม้ ทั้ง ๓ นี้อย่างใดอย่างหนึ่งที่ตั้งหรือตอกลงกลางเตาไฟ เพื่อรองรับหม้อหุงต้มอาหาร เรียก ก้อนเส้า.