ภาษาอีสานมาใหม่ 9571 - 9580 จาก 17431
-
แม่เดียว
แปลว่า : คนที่เกิดร่วมท้องแม่ เรียก แม่เดียว อย่างว่า อันว่าสุมุณฑานองพระยาเมืองกุศราช เป็นลูกเชื้อชาวชั้นแม่เดียว (สังข์) เรียกหญิงที่เกี่ยวดองกันว่า แม่เดียว แม่ดอง ก็ว่า. -
แม่ดก
แปลว่า : หญิงที่แต่งงานแล้วมีลูกดก เรียก แม่ดก ผู้ที่ไม่มีลูกเลยก็อาจจะเรียก แม่ดก คงจะพูกสัพยอกหยอกเย้ามากกว่า. -
แม่ญิง
แปลว่า : แม่ที่ทำหน้าที่ของแม่โดยสมบูรณ์ เริ่มตั้งแต่เลี้ยงดูลูกของตนเป็นต้น และห้ามลูกไม่ให้ทำความชั่ว สอนให้ตั้งอยู่ในความดี ให้ศึกษาศิลปวิทยา หาภรรยาหรือสามีที่สมควรให้ มอบทรัพย์ให้ในเวลาที่สมควรมอบ. -
แม่จ้าง
แปลว่า : หญิงขายตัวเรียก แม่จ้าง ใครต้องการหลับนอนที่ไหนก็เอาเงินไปจ้างเอาเรียก แม่จ้าง แม่เลง แม่สำเพ็ง แม่คำฮาง ก็ว่า. -
แม่ไขว่หน้าผัว
แปลว่า : แม่ที่ไม่สุภาพเรียบร้อยเวลาเดินผ่านหน้าผัว ไม่มีความเคารพยำเกรงในผัวของตน แม่ชนิดนี้เรียก แม่ไขว่หน้าผัว. -
แม่ขนครัวลงล่าง
แปลว่า : แม่ที่ไม่รู้จักยับยั้งชั่งใจ เวลาเกิดวิวาททุ่มเถียงกัน มักจะขนเอาสิ่งของหนีไปอยู่ที่อื่น พอหายโกรธก็กลับมา แม่ชนิดนี้เรียก แม่ขนครัวลงล่าง. -
แม่กะแด้ง
แปลว่า : หญิงสาวที่ไม่มีผัว อยู่ลำพังโดดเดี่ยวเดียวดาย ไม่มีชายคบหาเป็นชู้หรือเมีย เรียก แม้กะแด้ง. -
แม่กะชังก้นฮั่ว
แปลว่า : กะชังคือคุตักน้ำ คุตักน้ำถ้าก้นมันรั่วน้ำจะไม่ขังอยู่เลย แม่ที่ใช้จ่ายฟุ่มเฟือย ไม่รู้จักมัธยัสถ์ คำว่า มัธยัสถ์ได้แก่ใช้จ่ายพอดี ไม่ตระหนี่และไม่ฟุ่มเฟือย แม่ที่ฟุ่มเฟือยโบราณเปรียบกะซังก้นฮั่ว. -
แม่กลั้วสงสาร
แปลว่า : แม่ที่ลุ่มหลงในการพนัน ชอบเล่นโบก เล่นไพ่ เล่นไฮโล โปถั่ว การพนันทุกอย่าง พนันมีที่ไหนไปที่นั่น ลูกผัวจะอยู่กินหลับนอนอย่างไรไม่สนใจ แม่ชนิดนี้เรียก แม่กลั้วสงสาร. -
แม่
แปลว่า : เพศหญิง เช่น ไก่แม่ ม้าแม่ หมูแม่ เป็ดแม่.