ค้นหา "คือ" 781 - 790 จาก 1148
-
เฮือนนอน
แปลว่า : ที่เป็นที่พักผ่อนหลับนอน เรียก เฮือนนอน เฮือนนอนเป็นที่รวมความสุขทุกชนิดบรรดามี เฮือนที่เป็นศิริมงคลต้องอาศัยแม่เรือนเป็นคนมีระเบียบ อย่างว่า ชายใดมีเมียแก้วการเฮือนเฮียงฮาบ ขุนใดอำนาจกล้าเมืองบ้านฮุ่งเฮือง (สังข์) คำว่าแม่เรือนมีระเบียบ คือ รู้จักปัดกวาดเช้ดถู เก็บผ้าผ่อนแพรพรรณ เครื่องนุ่งห่มให้เป็นระเบียบเรียบร้อย. -
เฮื้อนฐาน
แปลว่า : ชื่อโรคชนิดหนึ่งมักเกิดแก่ภิกษุสามเณร ฐาน คือ ส้วมถ่าย ฐานเวจจะกุฏิ หรือส้วมถ่ายพระเณรใช้ร่วมกัน เมื่อไม่รักษาความสะอาดก็มักจะเกิดโรคเฮื้อนฐาน ถ้าจะดูความเป็นระเบียบเรียบร้อยหรือดูความสะอาดของวัด โบราณให้ไปดูที่ฐาน อย่างว่า เบิ่งวัดให้เบิ่งฐาน เบิ่งสมภารให้เบิ่งจัวน้อย (ภาษิต). -
นาตาแฮก
แปลว่า : ตามหัวไร่ปลายนาเราจะเลือกเอานาตาใดก็ได้ สมมุติว่าจะเชิญเจ้าของนามาอยู่ที่นี่ เจ้าของนาก็คือตาแฮก ปั้นคันนาเป็นรูปสี่เหลี่ยม กะให้ปักต้นกล้าได้ ๘ ต้น ถ้าเรามีตาแฮกเป็นผู้รักษาข้าวกล้าในนา ข้าวกล้าจะไม่ถูกวัวควายกัดกิน ปูและบ้งเพี้ยจะไม่ทำลายต้นข้าว. -
แฮกลาง
แปลว่า : ลางสังหรณ์ที่เกิดขึ้นบอกเหตุการณ์ล่วงหน้านั้น ถ้าเป็นลางดีผู้ประสพพบเห็นก็จะประสบโชคชัยสวัสดีตลอดไป ถ้าหากลางสังหรณ์นั้นบอกเหตุร้าย ผู้ประสพพบเห็นลางนั้นก็มักจะสบกับอันตราย เรื่องเหล่านี้ถ้าเราไม่สังเกตจะถือว่าเป็นเรื่องลมๆ แล้งๆ อย่างว่า ขออาชเจ้าจอมโลกหลิงดู คำเคืองมีท่อเดียวดูไฮ้ ขอพระทรงธรรมซ้ำกูร์ณาน้าวส่ง ผายโผดให้เฮืองฮู้แฮกลาง แด่ถ้อน (ฮุ่ง). -
แฮกเสี่ยว
แปลว่า : ผูกมิตร การผูกมิตร เรียก แฮกเสี่ยว คำว่า เสี่ยว ได้แก่ มิตร สหาย เพื่อน หรือ เกลอ การผูกเสี่ยวจะทำเป็นพิธีเสียเหล้าไหไก่ตัวเพื่อเลี้ยงดูกัน หรือคนสองคนเมื่อสมัครรักใคร่กันแล้วผูกข้อต่อแขนด้วยด้ายเพียงสองเส้นก็ได้ ผู้หญิงจะเป็นเสี่ยวกับผู้ชาย หรือผู้ชายจะเป็นเสี่ยวกับผู้หญิงก็ได้ ขออย่างเดียวขอให้รักสมัครสมานประสานสามัคคีกันไปจนตลอดชีวิต การผูกเสี่ยวเป็นประเพณีที่ชาวอีสานนับถือมาแต่ดึกดำบรรพ์ ผ๔้เป็นเจ้าของประเพณีนี้ก็คือบรรพบุรุษอีสาน ถือว่าท่านฉลาดและหลักแหลมนัก ถ้าโลกทั้งโลกเป็นมิตรสหายกัน เรื่องฆ่าตีบีฑ์โบยลักเล็กขโมยน้อย หรือเรื่องวิวาทบาดหมางแย่งอำนาจวาสนากันคงไม่เกิดขึ้นแน่ ถ้าคนในโลกนี้เกี่ยวข้องกันในการเป็นมิตรสหายกัน. -
แฮ้ง
แปลว่า : แร้ง ชื่อสัตว์จำพวกนกขนาดใหญ่ชนิดหนึ่ง เรียก แฮ้ง อย่างว่า เชื้อชาติแฮ้งบ่ห่อนเวิ่นนำแหลว แนวหงส์คำบ่ห่อนบินนำฮุ้ง (ผญา) มาบอกเจ้าอาออกอย่าคนิงฮ้อเถิ้น ไว้ช่างชายโทนทานมอบกาโกแฮ้ง เชิญเมือให้พระปิตาคองฮุ่ง หกส่ำพระพี่น้องเนาถ้าแค่ไพร แท้ดาย (สังข์) อันหนึ่งฝูงเพศฮ้ายชาวลุ่มชุมลัว ชิงกันปองแปกนางนำเนื้อ เป็นดั่งคอยหงส์แล้วคอยกาการต่าง คือคู่แฮ้งกินชี้นชากชะเดน (ฮุ่ง). -
โฮ่ฮ้อง
แปลว่า : โห่ร้อง อย่างว่า เสียงโฮ่ฮ้องคือฟ้าลั่นเนือง (สังข์). -
โฮม
แปลว่า : เป็นชื่อของวัน จะทำบุญกุศลอะไรก่อนวันทำบุญ เรียก วันโฮม คือวันเตรียมงาน จัดหาอาหารและสิ่งของมาไว้เพื่อทำบุญ. -
ไฮ้
แปลว่า : ไร้ ขัดสน ลำบาก ไม่มี อย่างว่า เมื่อนั้นเศรษฐีเถ้าทังสองพ่อแม่ เล่าว่ามาโผดเถ้าเฮือนไฮ้ดั่งรือ นี้เด (สังข์) เลี้ยงพี่น้องฝูงหมู่คนผอม ลุงอาวสูใส่ใจจำหมั้น ทอมคนไฮ้เฮือนคลองทุกข์ยาก ดีดาย เขานั้นคือเขื่อนขั้นเวียงแก้วเกิ่งหิน (ฮุ่ง). -
ขี้กะตืก
แปลว่า : ตัวตืดเรียก ขี้กะตึก ขี้กะตึกมี 2 ชนิด คือ ขี้กะตึกแป ขี้กะตึกกลม ชนิดตัวแบนเรียก ขี้กะตึกแป ชนิดตัวกลมเหมือนใส้เดือน เรียก ขี้กะตึกกลม.