ค้นหา "ด่า" 21 - 30 จาก 133
-
กันดาร
แปลว่า : อัตคัด, ขัดสน, ลำบาก ป่าดงที่เต็มไปด้วยเสือสางไปมาลำบากเรียก ทางกันดาร อย่างว่า ข้าก็พลัดพรากบ้านข้ามด่านกันดาร (ผาแดง). -
ก่า
แปลว่า : ชื่อนกชนิดหนึ่ง คล้ายนกเป็ดน้ำแต่ใหญ่หว่า มีสีดำด่างเป็นแถบ เรียก นกเป็ดก่า. -
ขมอน
แปลว่า : ด่านเก็บภาษี ด่านเก็บภาษีสมัยโบราณเรียก ขมอน ปัจจุบันเรียก ขนอน อย่างว่า เจ้าปากแล้วให้มอบแองคอน ทางเดินไกลาดลีมมวลหั้น เอาขมอนเที้ยนทุกอันเวนมาก ทุกที่อ้างเมืองนั้นว่าเกษิม (ฮุ่ง). -
ขั้น
แปลว่า : กั้น, กาง สิ่งที่กั้นกางให้ห่างกันเป็นระยะ เรียก ขั้น เช่น ภูเขาสองลูกมีป่าไม้กั้นกลางไว้ อย่างว่า เห็นแต่ภูเขาขั้นเฮียงกันเป็นหลั่น ดงด่านด้าวไพรกว้างอยู่กลาง (สังข์). -
ขาด
แปลว่า : ทะลุ, ฉีก อย่างว่า เสื้อขาดหลังไปตาบกะหน่องไก่ เสื้อขาดไหล่ไปตาบกะหน่อลิง เสื้อขาดข้างไปด่างเขาควาย (กลอน). -
ขี้
แปลว่า : สิ่งที่มีลักษณะน่าเกลียด น่ากลัว น่าเบื่อหน่าย ก็เรียก ขี้ เช่น พ่อแม่เป็นขี้ข้าลูกเป็นขี้ข้าต่อ เรียก ขี้ครอก คนโง่เง่าเต่าตุ่น ไม่รู้จักต้นปลายสายเหตุเรียก ขี้โง่ ชอบบ่นจู้จี้จุกจิก เรียก ขี้จ่ม ชอบดุด่าว่ากล่าวด้วยคำหยาบคาย เรียก ขี้ด่า. -
เขียว
แปลว่า : ไปมาอย่างรีบร้อนเรียก เขียว เขียวค่ำเขียวคืน เขียวค่ำย่ำคืน ก็ว่า อย่างว่า แล้วล่วงเท้าดอยมาศเมือเมืองเขียวคืนคุงด่านตูเขาท้วง เขาก็ยวงทวนเท้าทวารดูตั้งเครื่อง คนแล่นเล้นลีล่ายแห่เมือ (สังข์). -
ครรไล
แปลว่า : ไป แผลงมาจากไคล อย่างว่า บ่เคยครรไลพลัดพรากกันไกลบ้าน ภูบาลเจ้าทังนางเอิ้นสั่ง ขอให้มาหยั่งเยี้ยมยามบ้านด่านเฮา แด่เนอ (บ.). -
โค็ยตาล
แปลว่า : งวงตาล งวงของต้นตาลเรียก โค็ยตาล โค็ยตาลเผาเป็นด่างย้อมผ้าได้ และกรองเอาน้ำตาลได้. -
แงว
แปลว่า : ลิ้นจี่ป่า ชื่อผลไม้ชนิดหนึ่งคล้ายลิ้นจี่ เม็ดโต กินได้ เวลาสุกสีแดงเรียก หมากแงว อย่างว่า แงวไฟค้อยมผาหมากหลอด สุกเฮื่อต้นในด้าวด่านเขา (กา).