ภาษาอีสาน

  • 40 จบเจือ
    เอาดีๆ,ให้มันดีๆ
  • 34 เซเว่
    ละห้อย,หมดหวัง,อาการประมาณว่า เฮ้อออออ
  • 28 แพ้แว้
    เปิดเผยจนมองเห็นได้ทุกแง่ทุกมุม เรียก แพ้แว้.
  • 25 ขี้สีก
    น้ำครำ แอ่งน้ำใต้ถุนเรือนตรงที่ตั้งโอ่งน้ำกินน้ำใช้ แอ่งน้ำนี้แหละเรียก น้ำขี้สีก น้ำขี้สีกนี้หมอยาโบราณถือว่าเป็นน้ำยาศักดิ์สิทธิ์ ถ้าคนป่วยเป็นไข้ออกหมึก ออกซาง ไข้หมากไม้ใหญ่ หมอจะไปเอาน้ำนี้มาฝนใส่ยา แก้ไข้ดีนักแล.
  • 22 เฮ็ดอยู่เฮ็ดกิน
    ทำกับข้าว ตระเตรียมอาหารการกิน ทำอยู่ทำกิน
  • 19 บักฮูขี้
    ไอ้รูขี้ (เป็นคำด่า) บางครั้งอาจจะเขียนว่า บักฮูขี่ ก็ได้ (เพราะออกเสียงจริง ๆ ว่า บัก-ฮู-ขี่)
  • 19 เฮียงกันลองซอง
    ว. เคียงคู่กันไป คู่กันไปแบบที่ไม่มีใครนำหรือตาม คู่กันอย่างเหมาะสม ดูเพิ่มเติม อ้อยต้อย
  • 19 หมาน
    โชคดี,รวย ได้มาก
  • 19 สะแตก
    กินจุ กินไม่เลือก คนที่กินจุเกือบไส้แตก เรียก สะแตก สีแตก แดกตับ แดกไต ก็ว่า.
  • 19 แสนแหล๋น
    เสือก,เสนอหน้า
  • 18 หน่อแตด
    น. คำด่า มักใช้แก่ผู้ชาย เช่น ไอ้หน่าหน่อแตด (โคราช)
  • 18 เซา
    ที่นั่งทำเป็นคอกสี่เหลี่ยมหรือรูปกลม เรียก เซา สำหรับทำให้เด็กนั่งเล่นแทนเก้าอี้.
  • 18 อยู่ซือๆ
    อยู่นิ่งๆ
  • 17 ส้มแบ้
    แหนมที่ทำจากเนื้อแบ้ หรือ เนื้อแพะ วิธีการทำคล้ายๆกับแหนมหมู แหนมเนื้อ
  • 17 เพิ่น
    คนอื่น, เขา (คนที่กำลังถูกพูดถึง)
  • 16 หีเคียว
    แรด ร่าน ดอกทอง ใช้กับผู้หญิง
  • 16 ช่วย
    ส่งเสริม ป้องกัน การส่งเสริมให้สำเร็จประโยชน์เรียก ช่วย ช่อย ก็ว่า เช่นเขาช่วยเราเท่าไร เราก็ช่วยเขาเท่านั้น เรียก ช่วย ถ้าช่วยเกินกว่าเรียก ช่วยเหลือ อย่างว่า เพิ่นบ่เอิ้นอย่าขาน เพิ่นบ่วานอย่าช่อย มักช่อยแท้ให้พิจารณา (เสียวสวาสดิ์)
  • 16 แซมแลม
    คนชอบพูดสอดแทรก เช่น เมื่อผู้ใหญ่พูดกันก็มักพูดสอดแทรก อย่างว่า เหลียวเห็นหน้าแซมแลมย้านแต่แก่ม ความกินบ่แก่มเจ้า ความเว้าแก่มซู่คน (กลอน).
  • 16 ซิแตก
    แดก กิน รับประทาน
  • 16 เป็นตาซัง
    น่ารักน่าชัง, น่าชังน่าหยิก
  • ภาษาอีสานทั้งหมด
    ดูคำศัพท์ภาษาอีสานทั้งหมดที่มีในพจนานุกรมภาษาอีสานออนไลน์ของเราได้ที่นี่

โครงการภาษาอีสานออนไลน์ เป็นโครงการที่จัดทำขึ้นเพื่อรวบรวมคำศัพท์จากแหล่งความรู้ต่างๆมาเก็บรวบรวมเป็นฐานข้อมูลนำเสนอผ่านช่องทางเว็บไซต์อีสานร้อยแปด เข้าถึงได้ง่าย รองรับการแสดงผลทุกอุปกรณ์ และสมาชิกเว็บไซต์มีส่วนร่วมในการนำเสนอคำศัพท์ใหม่ๆ สอบถามข้อสงสัยต่างๆที่เกี่ยวข้องได้

ภาษาอีสาน ที่น่าสนใจรวมไว้มากที่สุด ทั้งประโยคตัวอย่างการสนทนา

ความเป็นมา

ภาษาอีสานนับมาเป็นภาษาพูดที่มีผู้พูดมากเป็นภาษาที่มีความน่าสนใจมีประวัติความเป็นมาที่ยาวนานแต่ยังขาดแหล่งข้อมูลที่จัดทำในรูปแบบดิจิทัล จากการสืบค้นข้อมูลพบว่ามีแหล่งข้อมูลออนไลน์ที่น่าสนใจ เช่น "ชมรมศิลปวัฒนธรรมอีสาน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย" แต่ยังขาดการพัฒนาที่ต่อเนื่อง บ่อยครั้งที่ไม่สามารถเข้าถึงข้อมูลได้ และแหล่งข้อมูลที่ยังไม่ได้นำเสนอแบบออนไลน์ เช่น "สารานุกรมภาษาอีสาน โดย ดร.ปรีชาพิณทอง" ทำให้การเข้าถึงทำได้อย่างจำกัด และนอกจากนี้ยังพบว่ามีคำศัพท์อื่นๆที่ไม่พบในแหล่งอ้างอิงทั้งสองแหล่งที่ได้กล่าวมา ทำให้มีแนวคิดจัดทำโครงการภาษาอีสานออนไลน์ขึ้นมา

บนสื่อสังคมออนไลน์มีการพูดคุยและแสดงความคิดเห็นเป็นภาษาอีสานจำนวนมาก กระแสของวัฒนธรรมอีสานได้รับความสนใจมาอย่างต่อเนื่องในช่วงที่ผ่านมา สังเกตได้จากสื่อโฆษณา ละคร ภาพยนต์ หนังสือพิมพ์ นิตยสาร เว็บไซต์ โดยเฉพาะเพลงต่างๆ มีการนำเสนองานที่โด่งดังทุกสัปดาห์ เกิดคำถามจากผู้ที่ไม่เข้าใจในภาษาอีสาน เนื่องจากยังมีแหล่งให้ค้นหาข้อมูลไม่มากและข้อมูลไม่ทันสมัย จึงเป็นอีกหนึ่งเหตุผลที่ทำให้ผู้จัดทำโครงการฐานข้อมูลออนไลน์ได้จัดทำโครงการนี้ขึ้นมา และออกแบบให้ผู้ใช้สามารถมีส่วนร่วมตั้งคำถามได้

ภาษาถิ่นอีสาน

ภาษาถิ่นอีสาน เป็นภาษาที่มีความสวยงาม เป็นเอกลักษณ์ และความน่าสนใจ ทั้งยังเป็นสิ่งที่แสดงให้เห็นถึงวิถีชีวิตและเล่าเรื่องราวในอดีตมาจนถึงปัจจุบัน คำศัพท์หลายคำค่อย ๆ หายไปตามยุคสมัยจนหาฟังได้ยาก เหลือเพียงแค่คำศัพท์ที่ใช้กันบ่อย ๆ อยู่แค่ไม่กี่คำ เว้นแต่ว่าจะได้สนทนากับคนเฒ่าคนแก่จึงจะได้ยินคำเก่า ๆ เหล่านั้น ทีมงานอีสานร้อยแปดจึงได้พัฒนาเว็บแอพพลิเคชันนี้ขึ้นมาเพื่อเป็นแหล่งรวบรวมข้อมูลคำศัพท์ภาษาถิ่นอีสาน เพื่อให้ผู้ที่ต้องการศึกษาสามารถค้นหาข้อมูลได้ง่ายขึ้น และยังเป็นแหล่งเรียนรู้ให้กับคนรุ่นใหม่และผู้ที่สนใจในภาษา สุดท้ายนี้ทีมงานอีสานร้อยแปดขอเป็นส่วนหนึ่งที่จะรักษาและเผยแพร่ภาษาอีสานให้เป็นที่รู้จักและอยู่คู่พี่น้องชาวอีสานตลอดไป

อย่าสิไลลืมถิ่มมูลมังแต่ครั้งเก่า อย่าสิลืมฮีตเค้าคนเฒ่าเพิ่นสั่งสอน
หลอนว่ากลายภายหน่าคะนิงหาสิได้จ่ม กลายไปไสบ่ม้ม สิคืนเค้าเก่าเดิม
ให้ซอยเสริมเติมแต้ม แนมหามาคืนคอบ แปลงระบอบแบบเปื้อง ให้เฮืองล้ำอย่าต่ำถอย

(ผญาโดย อ.ศรีสะท้าน)

ความหมายของคำว่า "อีสาน"

"อีสาน" ในความหมายที่เราเข้าใจคือชื่อที่ใช้เรียก พื้นที่ทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย มีรากศัพท์มาจากภาษาบาลี และ สันสฤต ในส่วนของรากศัพท์ที่มาจาก ภาษาสันสกฤต มาจากชื่อรัฐในสมัยโบราณชื่อ อีศานปุระ และชื่อพระราชาว่า อีศานวรมัน คนไทยจำนวนหนึ่งจึงมีความสับสนในการเขียนอีสาน บางทีเขียนอิสานหรืออิศาน อาจจะเป็นเพราะเห็นว่าคำอีสานมีความเชื่อมโยงกับอิศวร อ่านบทความเกี่ยวกับความหมายของคำว่าอีสานได้ที่ ความหมายของคำว่า อีสาน

สอนภาษาอีสาน

ภาษาท้องถิ่นภาคอีสานกำลังได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก และได้รับการยอมรับมากขึ้น จากที่สัมผัสได้ทางสื่อต่างๆ มีการนำเสนอรายการที่เป็นภาษาพูดอีสาน ด้วยความที่คนอีสานมีจำนวนมากเป็นทุนเดิม ประกอบกับการยอมรับ และคนอีสานมีความภาคภูมิใจที่เป็นคนอีสาน ไม่เหมือนเมื่อก่อนคนอีสานจะยังอายๆไม่กล้าพูดอีสานในที่สารธารณะ แต่ทุกวันนี้ไปเบิ่งโลดพี่น้อง ใครไม่พูดอีสาน หรือฟังอีสานไม่ออกถือว่าเชยมาก เพราะฉะนั้นเว็บไซต์อีสานร้อยแปดของเราแห่งนี้จึงเป็นสื่อกลางให้ผู้ที่สนใจเรียนรู้ภาษาถิ่นอีสาน สามารถเข้ามาค้นหาข้อมูลคำศัพท์ เพิ่มคำศัพท์ใหม่ๆ หรือสอบถามในข้อสงสัยต่างๆ เรายินดีที่จะตอบคำถาม และสอนให้ สามารถกดติดตามได้หลายช่องทาง นอกจากเว็บไซต์แห่งนี้แล้ว ยังมีเฟสบุ๊กแฟนเพจ และ ช่องทางยูทูปให้กดติดตามอีกด้วย

ภาษาอีสาน - ภาษาไทยกลาง - ภาษาอังกฤษ

นอกจากภาษาอีสานที่เป็นภาษาพูดของคนอีสานทั่วๆไปที่แปลความหมายเป็นภาษากลางเพื่อให้ผู้อ่านที่อยู่ภาคอื่นๆได้ศึกษาและเข้าใจความหมาย เรายังมีการแปลความหมายเป็นภาษาอังกฤษไว้อีกด้วย ถึงแม้ว่าคำศัพท์บางคำอาจจะยังมีข้อมูลคำแปลในภาษาอังกฤษที่ไม่ครบถ้วน ทีมงานอีสานร้อยแปดก็จะทยอยรวบรวมและปรับปรุงฐานข้อมูลอยู่ตลอดเวลา แต่ส่วนใหญ่ก็มีการแปลเป็นภาษาอังกฤษให้เรียบร้อย พร้อมทั้งแสดงแหล่งที่มาของข้อมูล สำหรับผู้ที่ศึกษาหาข้อมูลสามารถนำไปอ้างอิงในข้อมูลการสืบค้นได้ทันที

อัพเดทสถานะฐานข้อมูลภาษาอีสาน

อัพเดทฐานข้อมูลภาษาในระบบพจนานุกรมออนไลน์ของเว็บไซต์อีสานร้อยแปด ขณะนี้มีข้อมูลคำศัพท์เพิ่มเข้ามามากถึง 13,180 คำศัพท์ และมีประโยคสนทนาตัวอย่างอีกกว่า 1,857 ตัวอย่าง ทั้งที่มาจากทีมงานช่วยกันรวบรวมเพิ่มเข้ามา และจากสมาชิกที่ให้ความร่วมมือ แนะนำคำศัพท์ใหม่ๆมาตลอด ที่สำคัญคือจากระบบผลการค้นหาของเรา เมื่อผู้เยี่ยมชมทำการค้นหาคำศัพท์ หากคำศัพท์ไหนยังไม่มีจะปรากฏในประวัติผลการค้นหา ทำให้ผู้ดูแลสามารถนำไปปรับปรุงข้อมูล ทำการเพิ่มข้อมูลที่ขาดหายไป ส่งผลให้ฐานข้อมูลของเรามีการอัพเดทอยู่ตลอดเวลา ทีมงานแอดมินก็ต้องขอขอบพระคุณสมาชิกเว็บไซต์ทุกท่าน ที่ให้การสนับสนุนมาเป็นอย่างดี

ฟีดภาษาถิ่น

เขียนโดย ทีมงานอีสานร้อยแปด อัพเดท