ภาษาอีสานทั้งหมด 10151 - 10160 จาก 17431
-
เหม
แปลว่า : ลูกธนูที่ใช้จุ่มหน้องแล้วยิงไป ธนูจุ่มหน้องนี้เคยได้ยินคนเก่าเล่าให้ฟังว่า ประเทศลาวใช้ธนูแบบนี้รบกับข้าศึก อย่างว่า ผิว่ายังจากท้าวสามย่างถอยคืน ดั่งนั้น ขอพระเอาลองเหมหยอดยายำหน้อง แต่ว่ายังเป็นให้เจืองฝืนปุนปลูก ฝูงส่ำข้าขันต้องชื่นชม (ฮุ่ง). -
เหม็น
แปลว่า : มีกลิ่นไม่ดี เรียก กลิ่นเหม็น อย่างว่า เหม็นตดคือเหม็นขี้ เหม็นหีคือเหม็นเยี่ยว (บ.). -
เหม้น
แปลว่า : เม่น ชื่อสัตว์ชนิดหนึ่งตัวเล้กขนใหญ่ยาวและแหลมคม คนโบราณเปรียบคนมีปัญญาเฉลียวฉลาดว่า คมปานขนเหม้น อย่างว่า แต่นั้นสองพรากพ้นเจียระจากนครหลวง แยงคีรีป่าขำเขาเงื้อม กลอยใจเข้าหิมวันต์แถวเถื่อน เนื้อตื่นเต้นหมีเหม้นล่วงหนี (สังข์). -
เหม็นขิว
แปลว่า : เหม็นเขียว มีกลิ่นเหม็นคล้ายๆ กลิ่นหญ้าที่ถูกตัดสดๆ เรียก เหม็นขิว. -
เหมหงส์
แปลว่า : หงส์ทอง อย่างว่า ทัดเกษสร้อยสูญดอกโยทิกา ชุมพูพอนแขบคำหลายล้าน คือดั่งเหมหงส์ผ้ายลีลายัวรยาตร ควรค่าล้านยอย้องยอดชาย (ฮุ่ง). -
เหมันต์
แปลว่า : ฤดูหนาว (ป. ส.) อย่างว่า แถวเถื่อนกว้างเฮืองมาศมาลี เหมันต์กลายด่วนดนระดูฮ้อน ภูบาลดั้นเดินไพรคราวค่ำ สังข์ก่อนย้ายยวงฮ้อนแฮกพลัน (สังข์). -
เหม้า
แปลว่า : ปีเถาะ เรียก ปีเหม้า. -
เหมือง
แปลว่า : บ่อ รำลาง ร่องน้ำสำหรับชักน้ำเข้าไปหล่อเลี้ยงพืชที่เพาะปลูก โบราณ เรียก ฮ่องเหมือง อย่างว่า งามแต่เข้าเฮ็ดนาแคมเหมือง งามแต่เมืองมีเจ้าผู้หนึ่ง (ภาษิต). -
เหมืองฝาย
แปลว่า : เหมืองที่มีทำนบกั้น คือยกคันคูของเหมืองให้สูงขึ้น มีน้ำมากกว่าฮ่องเหมือง เรียก เหมืองฝาย. -
เหมือด
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้จำพวกหนึ่ง มีหลายชนิด บางชนิดใบใช้เป็นผักกินได้ บางชนิดใช้ทำยาได้ เหมือดมีชื่อดังนี้ เหมือดโลด เหมือดขน เหมือดคน เหมือดขาว เหมือดแดง เหมือดมน เหมือดปลาซิว เหมือดแอ่.