ภาษาอีสานทั้งหมด 10346 - 10355 จาก 17431
-
ไหว้บรรพบุรุษ
แปลว่า : ทำการไหว้บรรพบุรุษ บรรพบุรุษคือผู้เป็นต้นตระกูลของเรา คือ ทวด ปู่ย่าตายาย พ่อและแม่ การไหว้บรรพบุรุษคือไหว้สายเลือดของเรา เพราะท่านเหล่านี้เป็นผู้ให้กำเนิดแก่เรา. -
ไหว้ผี
แปลว่า : พิธีไหว้ผี ผีที่นับถือซึ่งอยู่ตามป่าดงพงไพร ห้วยหนองคลองบึง ซึ่งถือว่าเป็นผู้รักษาสถานที่เหล่านั้น. -
ไหว้พ่อแม่
แปลว่า : ทำพิธีไหว้พ่อแม่ พ่อแม่นั้นพระพุทธเจ้าสรรเสริญว่า เป็นคนมีบุญหนักศักดิ์ใหญ่ต่อลูกของตน พ่อแม่เป็นทั้งบูรพาจารย์ เป็นทั้งเทวดาและอาหุเนยยะปูชนียะของลูก. -
ไหว้วาน
แปลว่า : ขอร้องให้ช่วยงาน เรียก ไหว้วาน ประเพณีอีสาน เวลามีความจำเป็นจะไปไหว้วานญาติพี่น้องให้มาช่วยงาน เช่น ปลูกเฮือน ดำนา เกี่ยวข้าว ตีข้าว หาบข้าว ตำข้าว และช่วยในงานการกุศลต่างๆ โดยไม่มีค่าจ้างตอบแทน มีการเลี้ยงข้าวปลาอาหารตามธรรมเนียม. -
ไหเหล้า
แปลว่า : ไหสำหรับใส่เหล้า ไหซอง ก็ว่า อย่างว่า ให้แต่งตั้งเฝือนภาชพาคาว มธุรังเลียนแต่งดีดาตั้ง เฮืองเฮืองใต้เต็มฮาวเทียนธูป น้ำหล่อเหล้าไหต้นแต่งหมาย (สังข์). -
อ
แปลว่า : เป็นพยัญชนะพวกอักษรกลาง ใช้เป็นพยัญชนะตัวต้นได้อย่างตัวอื่นๆ เช่น อา อก องค์ และใช้นำพยัญชนะเดี่ยวได้อย่างอักษรกลางอื่นๆ เช่น อนึ่ง องุ่น แอร่ม และใช้นำตัว ย. ให้เป็นเสียงอักษรกลาง แต่นิยมใช้อยู่ ๔ ตัวคือ อย่า อยู่ อย่าง อยาก และใช้เป็นเครื่องหมายรูปสระ ออ เช่น กอ ขอ และสระประสมกับเครื่องหมายสระ เอือ เออ เช่น เถือ เธอ และใช้เป็นตัวเคียงสระ อือ เช่น คือ มือ. -
อกรรมกิริยา
แปลว่า : กิริยาที่ไม่ต้องมีกรรมรับ เช่น ยืน เดิน นั่ง นอน (ส.). -
ซองตอนงัว
แปลว่า : ช่องแคบ ช่องแคบที่ทำไว้เพื่อตอนวัว -
อกุศลกรรม
แปลว่า : ความชั่วร้าย โทษ บาป (ป. อกุสลกมฺม). -
อกุศลกรรมบถ
แปลว่า : ทางแห่งความชั่ว ทางบาป มี ๑๐ อย่าง คือ เกิดแต่กาย เรียก กายทุจริต ๓ ได้แก่ฆ่าสัตว์ ลักทรัพย์ ประพฤติผิดในกาม เกิดแต่วาจา เรียก วจีทุจริต ๔ ได้แก่พูดเท็จ พูดส่อเสียด พูดคำหยาบ พูดเพ้อเจ้อ เกิดแต่ใจ เรียก มโนทุจริต ๓ ได้แก่โลภอยากได้ของคนอื่น ปองร้ายเขา เห็นผิดจากคลองธรรม เรียก อกุศลกรรมบถ (ป. ส.).