ภาษาอีสานทั้งหมด 10587 - 10596 จาก 17431
-
อาฮมณ์
แปลว่า : อารมณ์ อย่างว่า บ่อาจตั้งอยู่ได้โดยฮูปฮังฮาม ดีแก่วาโยแถมทาบเติมตีค้อม เพราะเพื่ออาฮมณ์ฮ้นทนทวงเทท่าว คึดท่านไท้ทังน้องแม่เมือง (สังข์) พระบาทเจ้านางซึ่มทังสอง เฟือนางจอมสู่โฮงทังไห้ อาฮมณ์ง้อมแพงเมืองอั้วอู่เฟือเอามุนมาดเจ้าเมือห้องท่าวทวง (ฮุ่ง). -
อาฮวน
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้ดอกชนิดหนึ่ง มีกลิ่นหอม เรียก ต้นอาฮวน อะฮวน ก็ว่า อย่างว่า ดำดวนพร้อมอาฮวนหอมห่วน แมงภูเผิ้งชมชั้วกลิ่นละออ (กาไก). -
อาฮักษ์
แปลว่า : เทวดาผู้รักษาเมือง เรียก อาฮักษ์เมือง เทวดาผู้รักษาบ้าน เรียก อาฮักษ์บ้าน เทวดาผู้รักษาป่า เรียก อาฮักษาป่า อย่างว่า ใจใคร่น้ำตกตาดสินทอง มาเอา ชะกันผีหมื่นแสนนอนเฝ้า อาฮักษ์เจ้านาคองท้าวใหญ่ มาเอา เจ้าแอดผู้ใจกล้ากว่าสรวง มาเอา (ฮุ่ง). -
อาฮาม
แปลว่า : อาราม บ้าน ที่อยู่ อย่างว่า มีทังสมณาสพร้อมเพียรฮ่ำเฮียนคุณ อาฮามงามเกิ่งดาวดิงส์ฟ้า ผ่อเห็นมุณเทียรท้าวธรงเมืองแก้วกู่ วันวู่ต้องแสงเหลื้อมหลั่งสี (สังข์). -
อำ
แปลว่า : ปิดบัง ปกปิด ปกปิดเรื่องไม่ให้ใครรู้ เรียก อำ อย่างว่า ก็เล่ามีใจเลี้ยวอำเอาผัวท่าน (กา) แล้วนุ่งผ้าผืนอาจธรงโฉม สังวาลประดับคาดเคียงงามล้น ก็จิ่งจาเถิงไท้ทังสองป้าแม่ สองอย่าอ้างอำข้อยท่อใยแม่เอย (สังข์) เครื่องนุ่งพร้อมผืนหลากคุณแครง เดินชาวเฮาซู่คนอำเจ้า อามหงฮู้เคยแยงพระกายเกษ ประดับแต่งพร้อมปุนแล้วเลียบแหวน (ฮุ่ง). -
อ่ำ
แปลว่า : สีเหมือนสีเม็ดมะขาม เรียก สีอ่ำ. -
อ้ำ
แปลว่า : มืด ทึบ เรือนที่แสงสว่างส่องเข้าไปไม่ถึง เรียก เฮือนอ้ำ อย่างว่า จันโทเมามัวมุดมืดแสงสูรย์อ้ำ (ลึบ). -
อ่ำถ่ำ
แปลว่า : สีคล้ำ เรียก สีอ่ำถ่ำ อย่างว่า แก้มอ่ำถ่ำแก้มเจ้าอ่ำถ่ำ หักดอกไม้ยามค่ำเอาไปบูชาธรรม คุณครูบาอาจารย์ให้มาฮับเอาพรข้าน้อยไว้ (กลอน) อ่ำถ่ำเนื้อเกลี้ยงกล่อมกันหลับ สีใสสันตื่นยามยังผ้า เหมือยฮวายไม้ลมบนเบยเมฆ สูรย์ส่องขึ้นเฮืองฟ้าเฮื่อแสง (ฮุ่ง). -
อำนาจ
แปลว่า : สิทธิ ความสามารถ การบังคับ อย่างว่า แม้นชื่อโพยแสนเส้นศัตรูมารมาเบียด ก็ดี อำนาจน้องตางต้ายเขื่อนขนัน (สังข์). -
อำพอน
แปลว่า : นกจำพวกนกสาลิกา เรียก นกอำพอน อย่างว่า อำพอนเอี้ยงแกนแกกี้ก่าง (กา).