ภาษาอีสานทั้งหมด 1411 - 1420 จาก 17431
-
กลอยใจ
แปลว่า : ตั้งใจเช่นทำก็ตั้งใจทำจริงๆ และทำด้วยความสมัครที่จะทำ อย่างว่า พระก็ฉวยจักรแก้วกลอยใจจรเมฆ คือคู่ยนตร์ยาตรผ้ายผยองล้ำล่วงบน (สังข์). -
กลอยไหว้
แปลว่า : ตั้งใจไหว้ อย่างว่า ฮ้อยที่ยศแผ่เท้าทุกทีปนครคน มวลมาประดับกราบกลอนกลอยน้อม เยียท่อเสียกษัตริย์เชื้อพงษ์พันธุ์เพียงพระเนตร เหมือนว่าเชื้อต่างท้าวลอนดั้นลอบมา (สังข์). -
กลอยแฮง
แปลว่า : รวมกำลัง เช่น จำไปรบทัพจบศึก จะต้องรวมกำลังพลรบให้พร้อมนอกจากกำลังพลแล้ว จะต้องมีกำลังทรัพย์และกำลังสติปัญญา อย่างว่า กลอยพลแพ้พลแกวกระจัดพ่าย (ฮุ่ง). -
กลัง
แปลว่า : เฝือก เข้าเฝือกเวลากระดูกแขนหรือขาหัก เรียก ใส่กลัง ใส่แซก ก็ว่า กระบอกไม้ไผ่ที่ร้อยเชือกผูกคอสุนัข กันไม่ให้สุนัขกัดเชือก เรียก ใส่กลังหมา. -
กลั่น
แปลว่า : คัด, เลือก คัดเอาแต่สิ่งที่ต้องการเช่น ต้มเหล้า ต้มยา เลือกเอาแต่น้ำเหล้าน้ำยาที่ต้องการ เรียก กลั่น. -
กลั้น
แปลว่า : เล็ก ม้าตัวเล็กแคระ ม้ากลั้น เด็กที่ร่างกายไม่เติบโตตามอายุเรียก เด็กกลั้น ต้นไม้ที่ไม่เจริญเติบโต เรียก ไม้กลั้น กั้นอั้น สั้น ก็ว่า. -
กลั้น
แปลว่า : อด, ทน สกดใจเรียก กลั้นใจ อย่างว่า เมื่อนั้นเทโวฮู้คำเมืองคนิงแน่ เมื่อจักบ่บอกแท้เยียวกลั้นเกลื่อนตาย เมื่อนั้นองค์ตรัสชี้เสาวนีย์เนืองกล่าว นางนั้นลงเกิดก้ำนครล้านโลกคน ท่านเอย (สังข์). -
กลับ
แปลว่า : พลิก พูดคำจริงเป็นเท็จเรียก กลับคำ กลับกล่ายล่ายความ ก็ว่า. -
กลับเกิด
แปลว่า : ตายไปแล้วเกิดใหม่เรียก กลับเกิด อย่างว่า ฮ้อยที่บาคราญท้าวกุมารกลับเกิด (กา). -
กลัว
แปลว่า : รู้สึกหวาดสะดุ้งต่อภัยที่เกิดขึ้น อย่างว่า มนุษย์ใต้ลุ่มฟ้ามีย้านหย่อนกลัว (กา) พี่ท่านสร้างย่านฟ้าเป็นเอกมหาวงศ์โยธานันแห่กองกลางน้ำ กลัวจักเป็นบาปเบื้องบังเบียดคุงคีง ท่านเอย ควรที่ฟังเฮาหยุดอย่าดลดูฮ้าย (สังข์).