ภาษาอีสานทั้งหมด 2357 - 2366 จาก 17431
-
ขนาบ
แปลว่า : ตี, ปราบ การตีหรือปราบให้เกรงกลัว เรียก ขนาบ ผาบ กำฮาบ ก็ว่า อย่างว่า เมื่อนั้นเถ้าโหดฮ้ายขึงขู่คำแข็งเด็กเชิงชนอย่าลวนมาใกล้ ความประสงค์พราหมณ์เถ้าหัวทีต้องผาบ กำฮาบแล้วขอได้จิ่งชิกลัว แท้แล้ว (เวส-กลอน). -
ขนาย
แปลว่า : งาช้างตัวเมีย หรืองาช้างสีดอ มีขนาดเล็กและสั้น เรียก ขนาย หนาย ก็ว่า อย่างว่า ตายเพราะแมงมาไนหยั่นหูขนายล้ม (สังข์). -
ขนิษฐา
แปลว่า : น้องสาว อย่างว่า กำสุดโอ้ขนิษฐาเจ้าพี่กูเอย ปานนี้ยักษ์ฆ่าเจ้ากินแล้วยังฮู้ว่ายัง นั่นแด (สังข์). -
ขบ
แปลว่า : ปลาคางเบือน ชื่อปลาชนิดหนึ่งเรียก ปลาขบ ปลาปากเบี้ยว ก็ว่า. -
ขบ
แปลว่า : กัด กัดเรียก ขบ เช่น หมาขบ งูขบ ยุงขบ อย่างว่า หมาโตขบบ่เห่า หมาโตเห่าบ่ขบ (ภาษิต) หมาขบหนังมันยังคนเทื่อเบื่อพี่น้องยอย้องเพิ่นดี (ภาษิต). -
ขบถ
แปลว่า : การประทุษร้ายต่ออาณาจักร, ความทรยศ เรียก ขบถ กบฎ ก็ว่า. -
ขม
แปลว่า : ชื่อบวบชนิดหนึ่ง มีรสขม เรียก บวบขม เถาอีกชนิดหนึ่งมีรสขมเรียก เครือเขาฮอ บอระเพ็ด ก็ว่า อย่างว่า คันอยากอายุยิ้งยืนยิ่งหลายปี ให้เจ้ากินเขาฮอก่อนงายยามเช้า หรือชิกินยามเข้าเนานอนค้ายค่ำ กินซู่มื้อมีเว้นแฮ่งดี (ย่า). -
ขม
แปลว่า : ขึ้งเคียด, ไม่ชอบใจ อย่างว่า เมื่อนั้นนางคราญขมเคียดเค็มฟุนป้อย ดูราชายโทนเถ้ายักโขผีเผด มึงหากกดวาดเว้ามีได้เวทนาท่านเอย (สังข์). -
ข่ม
แปลว่า : ข่มเหง, บังคับ อย่างว่า เอาท่อคุณผัวอ้างองค์มารมาข่ม กูรือ แม้นจักจัดฝ่ายฟ้ามากั้งบ่กลัว แท้แล้ว กูก็ลือหาญข้ามชมพูเผลียงโลก มาแล้วอาจักขัดอยู่ได้เฮวต้านตอบความเที่ยวเถิ้น (สังข์). -
ขมวน
แปลว่า : ชื่อหนอนชนิดหนึ่ง เกิดในปลาแห้ง กินปลาแห้งเป็นอาหาร เรียก แมงขมวน.