ภาษาอีสานทั้งหมด 2803 - 2812 จาก 17431
-
เขิง
แปลว่า : เคี่ยวเข็ญ จะทำอะไรก็ไม่ไตร่ตรองพิจารณาให้รอบคอบ สั่งไปโดยพลการเรียก เขิงเขี้ยว อย่างว่า มีแต่เขิงแข่งเขี้ยวมีได้ไตร่ตรอง. -
เขิง
แปลว่า : รีบร้อน เร่งด่วน อย่างว่า ฮ้อยที่การเขิงเขี้ยวเถิงบาตนลูก พระบาทเจ้าทันน้อยด่วนไป (กา). -
เขิง
แปลว่า : ขึ้งเคียด, โกรธจัด อย่างว่า เห็นที่ผัวเขิงเขี้ยวโกรธาเคียดเคร่ง ว่าให้ฮีบฟั่งฟ่าวเดียวนี้อย่านาน (กา) คันว่าพระพ่อฮู้ชิเขิงเขี้ยวโกรธเค็ม บ่อย่าแล้ว (เวส). -
เขิงขอบ
แปลว่า : การทำพิธีตักเตือนสะใภ้หรือเขยผู้ล่วงเกินพ่อตาแม่ยาย ให้รู้สึกตัวแล้วขมาโทษ เรียก เขิงขอบ. -
เขิน
แปลว่า : ชื่อคนไทยเผ่าหนึ่งในภาคเหนือ เรียก ไทยเขิน เครื่องใช้ที่คนไทยพวกนี้ทำเรียก เครื่องเขิน. -
เขิน
แปลว่า : แห้ง, งวด หนองที่น้ำกำลังจะแห้ง เรียก หนองเขิน อย่างว่า เฮียมนี้เป็นดังปลาเข็งข้อน ในหนองน้ำเขินขาด (ผญา). -
เขิน
แปลว่า : ขาด คนที่ไม่มีอันจะกินเรียก คนเขินขาด ขาดเขิน ก็ว่า หญิงที่นุ่งผ้าข้างหลังยาว ข้างหน้าสั้นเรียก นุ่งซิ่นเขิน กลอนที่ไม่สัมผัสกัน เรียก กลอนเขิน นาที่สูงกว่าระดับน้ำเรียก นาเขิน. -
เขิบ
แปลว่า : แตกระแหง ดินที่แตกระแหงเรียก ดินแตกเขิบ ตามห้วยหนองเมื่อน้ำแห้ง ดินจะแตกเขิบ ดินนี้มีรสมัน หญิงมีครรภ์หรือคลอดลูกใหม่ๆ จะเอาดินนี้ไปกิน ดินที่แตกเขิบนี้กบเขียดจะเข้าไปอยู่อาศัย เรียกดินที่แตกเขิบนี้ว่า ขี้เขิบนกเขา ขี้เตลิบ ขี้ตะโหลก ก็ว่า. -
เขี่ย
แปลว่า : คุ้ย เสาะ แสวงหา การคุ้ยเขี่ยหาอาหารมาเลี้ยงตัวเรียก เขี่ย ควัดเขี่ย ก็ว่า อย่างว่า ยาสูญเศร้าชิงกันกินเหยื่อ ใผหากควัดเขี่ยได้หาเลี้ยงลูกมันแท้เน้อ (สังข์) -
เขี่ย
แปลว่า : ข้อง, เกี่ยว ชายหญิงที่มีคู่ครองแล้ว มีชายหญิงมาติดต่อฐานชู้สาว เรียก เขี่ย อย่างว่า ผัวเผิ่นมีอย่าขันเป็นชู้ชู้เขี่ยข้างพันชั้นอย่าเหลียว (ภาษิต).