ภาษาอีสานทั้งหมด 4901 - 4910 จาก 17431
-
ตบ
แปลว่า : ไก่ตีปีกเรียก ไก่ตบปีก อย่างว่า กุตโตฮ้องขานขันสูรเถื่อน ไก่เยียะตบปีกท้าขันพร้อมส่งเสียง (ฮุ่ง). -
ตบทอบ
แปลว่า : ไกล่เกลี่ย ประนีประนอม การประนีประนอมคนวิวาทบาดหมางให้ถูกต้องปรองดองกัน เรียก ตบทอบ เช่น เมื่อลูกหลานผิดพ้องหมองใจจนต้องตัดญาติขาดผี เจ้าโคตรเรียกมาให้ปรองดองกัน เรียก ตบทอบ. -
ตบประทาย
แปลว่า : ก่อเจดีย์ด้วยทราย เรียก ตบประทาย ตบพระทราย ก็ว่า. -
ตบผ้า
แปลว่า : ซักผ้า ซักผ้าด้วยน้ำต้มเรียก ตบผ้า ถูผ้า สูผ้า ก็ว่า. -
ตบะ
แปลว่า : การทำความเพียร เพื่อขับไล่ความไม่ดีงามออกจากใจ เรียก บำเพ็ญตบะ เมื่อบำเพ็ญตบะได้เต็มที่แล้วจะเป็นคนมีฤทธิ์เดชอำนาจวาสนาดี การบำเพ็ญตบะจึงเป็นกรณียกิจที่ทุกคนควรทำ อย่างว่า หนูชิงทำตบะให้แมวบักดำก้มขาบ หมาจิกจอกเห่าช้างเป็นหน้าอยากหัว (บ.). -
ตม
แปลว่า : โคลน ดินเปียกเหนียวเรียก ตม อย่างว่า ตมติดเอาตมล้างแถมกันให้มันคล่อง น้ำติดเอาน้ำล้างแถมซ้ำตื่มผู้ดี (บ.). -
ต้ม
แปลว่า : ทำให้ร้อน ทำให้สุก เช่น ต้มไก่ ต้มเป็ด ต้มปลา ต้มเงินต้มทอง เรียก ต้ม อย่างว่า ลางเถ้าโมโหฮ้ายเหลือตายตั้งแต่จ่ม บ่ทันคึดถี่ถ้วนกุมต้มตั้งแต่หลาน (กาพย์ปู่). -
ตรง
แปลว่า : เที่ยง ไม่เอนเอียง อย่างว่า ต้านตื่มข้อแขชอบชุมโอม นั้นก่อน ยังเล่าขืนคลองเขือสั่งคดีตรงต้อง (ฮุ่ง) ท่อว่าเร็งโญท้าวทวนขีนขัดหลีก ให้ท่านคึดซู่ชั้นตรงถ้วนฮ่ำคนิง (ฮุ่ง). -
ตรม
แปลว่า : ระทม ตรอมใจ อย่างว่า กาก่องง้อมนอนคีกคีงตรม ขอนขอนเสียงไก่ขันในเล้า เล็งดูดาวจวนแจ้งในหลึมสูรย์สว่าง ข้ายี่เจ้าทองล้านแต่งปุน (ฮุ่ง). -
ตรอง
แปลว่า : คิดทบทวน การคิดทบทวนดูเหตุผล เรียก ตรอง อย่างว่า เป็นฮีตด้วยโดยประโยชน์ญาณขวาง ใผบ่ตรองตาทิพย์ทอดพระเนแนมแจ้ง ชื่อว่าอรุณล้ำสุรภาเพ็งทีป ยังไป่เฮืองฮุ่งเท้าทวงข้อยข่าวเถิง (สังข์).