ภาษาอีสานทั้งหมด 9141 - 9150 จาก 17431
-
สะแงะ
แปลว่า : สะระแหน่ ชื่อผักชนิดหนึ่ง ปลูกไว้ในรางใกล้โอ่งน้ำ ใช้ขี้กะใต้เป็นปุ๋ยงอกงามดี กินกับป่นกับแจ่วกับซุบหน่อไม้ดีนักแล เรียก ผักสะแงะ ผักแวะแงะ ผักซะแงะ ก็ว่า. -
สะเจา
แปลว่า : ยุ่ง เศร้าโศก เดือดร้อน อย่างว่า หลิงดอกไม้ก้านก่องอินทร์กอง บาก็ยินดีผายฮวดชอนชมช้อน สะเจาใจเจ้าเดินเดียวดั้นเดี่ยว ข้ามขอบด้าวไปหน้าหน่วงหนา (สังข์) สงัดเน่งแท้เทิงข่วงฮมกระสัน โอยโอยอดลวดสะเจาใจม้าง มือพันผ้าผืนแครงครางหุ่ย เยาวะราชเจ้าติ่วช้างเลยเล่าลักหัว (ฮุ่ง). -
สะดุ้ง
แปลว่า : ตกใจกลัว เช่น เมื่อถูกอะไรมากระทบแล้วตกใจกลัว เรียก สะดุ้ง อย่างว่า กูตื่นท้วงทังสะดุ้งสั่นสาย (สังข์) แม่ก็เห็นหน้าเจ้าใจสะดุ้งฮอดผัว (สังข์). -
สะดุด
แปลว่า : ตอไม้หรือรากไม้ที่ฝังอยู่ในดิน เมื่อเดินไปมักจะตำเพราะมองไม่เห็น เรียก สะดุด สะดุดฮุดตอ ก็ว่า อย่างว่า อ้ายไปพุ้นอย่าได้ตำสะดุดตอต้องหีนแฮ่กลางทาง อย่าได้ตำสะดุดต้องหีนบางกลางเหล่า ให้เจ้าก้มต่ำหน้าเถิงบ้านจั่งค่อยเงย (ผาแดง). -
สะเด็ด
แปลว่า : เสร็จ สิ้น จบ ประชุมเสร็จ เรียก สะเด็ด อย่างว่า สะเด็ดขาบข้อขุนท้าวเลิกลา (กาไก) แต่งหนังสือจบแต่ละตอนหรือจบเรื่อง เรียก สะเด็ด อยา่งว่า วิปปวาสะบั้นสุมุณฑาพลัดพราก สะเด็ดถี่ถ้วนถวายไท้พระยอดคุณ ก่อนแล้ว (สังข์). -
สะเด็น
แปลว่า : กระเด็น อย่างว่า เลือดหลั่งป้านเป็นป่ามไฟแดง ภูธรธรงพระขรรค์ชัยป่ายคอสะเด็นกลิ้ง เลยเล่าดับขันเมี้ยนเสียชิวังมรณาต คีงท่อด้าวดอยน้อยเคลือบคาว (สังข์). -
สะเดา
แปลว่า : ผักสะเดา ผักชนิดหนึ่ง ใบและดอกมีรสขม ใช้กินได้ เป็นยาป้องกันไข้และแก้ไขได้ดี เรียก ผักสะเดา ผักกะเดา ก็ว่า อย่างว่า อย่าได้ติเตียนเว้าว่าผักกะเดาขมขื่น บาดกินกับลาบก้อยชิหลงย้องว่าดี (ย่า). -
สะเดาะ
แปลว่า : ทำให้หลุดออกด้วยคาถาอาคม เรียก สะเดาะ เช่น สะเดาะก้าง สะเดาะแฮ่ สะเดาะเคราะห์ สะเดาะเข็ญ สะเดาะกรรม สะเดาะเวร สะเดาะไลปักตู สะเดาะกุญแจ อย่างว่า กินหนังแห้งคาคอแค้นคั่ง ใผสะเดาะออกให้ชิเอาช้างใส่คาย (ผญา). -
สะเดี้ยง
แปลว่า : นกเอี้ยง อย่างว่า เป็ดป่องเปล้าสะเดี้ยงดุ่งคาคอน บาคราญลุกสว่ายชลสรงล้าง พอคราวแล้วเสวยพาพร้อมพี่ ประดับคาดเนื้อดีแล้วเล่าไป (สังข์). -
สะเดือก
แปลว่า : รู้ตัว ฉุกคิด อย่างว่า มับแมบพอให้ฮู้ประเหียลให้สะเดือกเห็น (สุด).