ภาษาอีสานทั้งหมด 9921 - 9930 จาก 17431
-
หลาก
แปลว่า : มาก หลาย มีสิ่งของเงินทองมาก เรียก หลาก หลากหลาย ก็ว่า อย่างว่า แม้นชิเงินคำล้นมณีกองแก้วหลาก หลายส่ำถ้วนถวายน้องมอบนวล พี่แล้ว (สังข์). -
หลากใจ
แปลว่า : แปลกใจ ประหลาดใจ อัศจรรย์ใจ อย่างว่า บางพ่องยังลูบล้างสาเกษเกสี ก็มี บางพ่องทำระบำขับข่วงเพียงเฟือยฟ้อน เมื่อนั้นบาฮามท้าวเทียวทางดั้นดุ่ง บาก็ฟังพากย์เพี้ยงดูล้ำหลากใจ (สังข์). -
หลากสี
แปลว่า : มากสี เสื้อผ้าที่มีหลายสี เช่น สีดำ สีแดง สีขาวปนกัน เรียกหลากสี อย่างว่า เถิงที่ผาเพียงชั้นหีนกองเก้งใหญ่ ข้าเห็นสะใบปิ่นซ้องแขวนไว้หลากสี แท้แล้ว (สังข์). -
หลากเสื้อ
แปลว่า : เสื้อหลายผืนและหลายสี เรียก หลากเสื้อ อย่างว่า ดูหลากเสื้อแสนส่ำของแกว เฮืองเฮืองวันส่องพางภูกว้าง แถวพางล้นพังทลายบดมืด อามก่องเท้าเถิงช้างฮ่วมผัว (ฮุ่ง). -
หล้าง
แปลว่า : เป็นคำเสริมให้เนื้อความสละสลวยขึ้น เรียก หล้าง อย่างว่า จวงจันหล้างของแพงทางเทศสะเภาพุ้น บัดนี้มาคั่วห้อยหูกระช้าจ่ายขาย (ปัสเสน) คำนี้ขีนพระทัยแท้จอมพระนางอย่าได้กล่าว จริงเถิ้น ชาติที่ปูหากบุบุ่นท้างปลาชิหล้างล่องตาม แท้นา (สังข์). -
หลาด
แปลว่า : ปลากระทิง ชื่อปลาน้ำจืดชนิดหนึ่ง ตัวเล็กยาว ค่อนข้างแบน คล้ายปลาหลด พื้นสีน้ำตาลแก่ บางตัวมีลายขาวเป็นวงกลมๆ บางตัวมีลายเป็นบั้งๆ คาดจากหลังถึงใต้ท้อง มีครีบบนสังหลังยาวติดต่อกันจนถึงหาง ปลายจมูกแหลม เรียก ปลาหลาด อย่างว่า ปลาดุกบ้อนชมนอนหลังหาด ปลาหลาดบ้อนชมหมากก้านเหลือง เคืองใจเจ้าเซากันสาก่อน พ่อแม่น้องบ่พร้อมบุญส้วมอ้ายบ่มี (ผญา). -
หลาน
แปลว่า : ลูกของลูก เรียก หลาน ลูกของพี่หรือของน้องก็เรียก หลาน อย่างว่า ปะไป่ไว้เป็นปีกปลายใจ ท่านนั้น ฮมฮมฝูงย่าลัวสั่งสอนหลานน้อย โลมขวัญเจ้านางงามแก้วอู่สอนสั่งแหน้นใดพลั้งพลาดสาร (ฮุ่ง). -
หลาบ
แปลว่า : เข็ด ขยาดกลัว เช่น คนทำผิดแล้วลงโทษอย่างหนัก คนโบราณใช้หนีบกระหมับทับเล็บ หรือตีด้วยหวายเรียก เฮ็ดให้หลาบ อย่างว่า พอแต่ตีนาบให้มันหลาบกลัวเกรง สน่อยเนอ หลานจ่งอิดูอาเหนี่ยววอนวานชั้น (สังข์) เพิงที่ใส่โทษแท้ให้หลาบหลายที เลยพายมาฮอดลุงธรรม์เหง้า เยียวว่ายังคองถ้าฟังคราวตั้งต่อ กี่ดายพลอยเล่าหว้ายป่าไม้มาเพิ่งเมืองหลวง (ฮุ่ง). -
หลาม
แปลว่า : ชื่องูชนิดหนึ่ง ตัวใหญ่คล้ายงูเหลือม ตรงกลางหัวมีรูปศร เป็นงูที่ไม่มีพิษร้ายแรง เรียก งูหลาม. -
หลาม
แปลว่า : เอากบเขียดหรือปลาบรรจุในกระบอกไม้ไผ่ใส่เครื่องปรุง มีพริก หอม กระเทียม แล้วนำไปเผาไฟให้สุก เรียก หลาม เช่น หลามกบ หลามเขียด หลามปลา หลามเอี่ยน.