ภาษาอีสานหมวด "ก" 1261 - 1270 จาก 1872
-
กื้ดกื้ด
แปลว่า : เสียงดังอย่างนั้น เช่น เสียงหายใจของคนเป็นหวัดคัดจมูกมากเรียก หันใจกื้ดกื้ด. -
กือ
แปลว่า : การนับเลขแบบโบราณ เช่น สิบหนึ่งเป็นสิบ สิบสิบเป็นร้อย สิบร้อยเป็นพัน สิบพันเป็นหมื่น สิบหมื่นเป็นแสน สิบแสนเป็นล้าน สิบล้านเป็นโกฏิ สิบโกฏิเป็นกือ กือหนึ่งเท่ากับหนึ่งร้อยล้าน. -
กือ
แปลว่า : เจ้าเมืองเรียก กือเมือง เช่น พระยากุศราชและพระนางจันทา อัครมเหสี ปกครองเมืองนครเป็งจาลซึ่งมีคนนับเป็นจำนวนล้านๆ อย่างว่า หลิงเห็นมณเทียรท้าวกือเมืองมนุษย์โลก ยอดพุ่งพ้นเพียงค้าวขื่อโพยม (สังข์). -
กือ
แปลว่า : เจ้ามหานคร เรียก กือล้าน เช่น ศิลป์ชัยซึ่งเป็นผู้มีอำนาจวาสนามาก ปกครองคนหลายคนหัวเมือง อย่างว่ากระสันเกี่ยวแก้วกือล้านลูบทวง (กา) เสบหน่อแก้วกือล้านม่วนระงม แล้วล่ำเยี้ยมแปนเปล่าเลยกระสัน กุมภัณฑ์เสวยโภชคาคือง้วน ชลธาเท้าสองลูบทวง (สังข์). -
กือ
แปลว่า : เจ้าโลกเรียก กือโลก เช่น พระยานาคเป็นเจ้าผู้ปกครองเมืองนาค เมืองนาคเป็นเมืองหนึ่งในพื้นแผ่นดิน เรียก นาคโลก อย่างว่า ขอให้พิเศษแก้วกือโลกคึดคามแด่ถ้อน (สังข์). -
กือ
แปลว่า : ชื่อแมลงชนิดหนึ่ง จำพวกเลื้อยคลาน มีขานับไม่ถ้วน คนขี้เกียจนับขาของมันจึงตั้งชื่อให้มันว่าแมงบ้งกือ คือมีขาได้กือหนึ่ง. -
กื่อดื่อ
แปลว่า : แข็งทื่อ สิ่งใดที่มีลักษณะสั้นและแข็งเรียก แข็งกื่อดื่อ ถ้าสั้นและใหญ่เรียก แข็งกู่ดู่. -
กุกกวน
แปลว่า : รบกวน การทำให้ได้รับความรำคาญเรียก กุกกวน เช่น ลูกร้องไห้อยากกินนมแม่ แต่แม่ไม่อยากให้กิน อย่างว่าเขาพากันไห้กุกกวนอวนแอ่ว ขอเหนี่ยวเจ้าอมจู้ดูดดม (กา). -
กุ๊กกุ๊ก
แปลว่า : เสียงดังอย่างนั้น เช่น เสียงคนเรียกไก่มากินอาหาร หรือเสียงไก่เรียกลูกไก่มากินอาหาร. -
กุกรรม
แปลว่า : ความชั่วที่ทำด้วยกายวาจาและใจเรียก กุกรรม อย่างว่า ความชั่วที่ได้ทำในพระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์ (สวดมนต์).