ภาษาอีสานหมวด "ก" 611 - 620 จาก 1872
-
กลั้น
แปลว่า : เล็ก ม้าตัวเล็กแคระ ม้ากลั้น เด็กที่ร่างกายไม่เติบโตตามอายุเรียก เด็กกลั้น ต้นไม้ที่ไม่เจริญเติบโต เรียก ไม้กลั้น กั้นอั้น สั้น ก็ว่า. -
กลั้น
แปลว่า : อด, ทน สกดใจเรียก กลั้นใจ อย่างว่า เมื่อนั้นเทโวฮู้คำเมืองคนิงแน่ เมื่อจักบ่บอกแท้เยียวกลั้นเกลื่อนตาย เมื่อนั้นองค์ตรัสชี้เสาวนีย์เนืองกล่าว นางนั้นลงเกิดก้ำนครล้านโลกคน ท่านเอย (สังข์). -
กลับ
แปลว่า : พลิก พูดคำจริงเป็นเท็จเรียก กลับคำ กลับกล่ายล่ายความ ก็ว่า. -
กลับเกิด
แปลว่า : ตายไปแล้วเกิดใหม่เรียก กลับเกิด อย่างว่า ฮ้อยที่บาคราญท้าวกุมารกลับเกิด (กา). -
กลัว
แปลว่า : รู้สึกหวาดสะดุ้งต่อภัยที่เกิดขึ้น อย่างว่า มนุษย์ใต้ลุ่มฟ้ามีย้านหย่อนกลัว (กา) พี่ท่านสร้างย่านฟ้าเป็นเอกมหาวงศ์โยธานันแห่กองกลางน้ำ กลัวจักเป็นบาปเบื้องบังเบียดคุงคีง ท่านเอย ควรที่ฟังเฮาหยุดอย่าดลดูฮ้าย (สังข์). -
กลั้ว
แปลว่า : คลุกคลี, คยหา การคบหาสมาคมร่วมอยู่ร่วมกิน เรียก กลั้ว เกลือกกลั้ว ก็ว่า อย่างว่า อย่าเกลือกกลั้วฝูงหมู่คนพาล มันซิพาเฮาตกต่ำตอยเป็นข้า (บ.). -
กลั้ว
แปลว่า : ผสม, ปน, กลมกลืน อย่างว่า จวงจันทร์คู้ทะลอนหอมแต่มื้อใหม่ บาดว่ากลั้วกลิ่นส้มชมแล้วกะเล่าเหย (ผญา). -
กลัวน้ำ
แปลว่า : โรคพิษสุนัขบ้า คนที่ถูกหมาว้อกัด จะมีอาการคลั่ง น้ำลายเป็นฟอง ขากรรไกรแข็ง เมื่อเห็นน้ำอาการจะกำเริบหนักขึ้น โรคชนิดนี้เรียก โรคกลัวน้ำ. -
กล้า
แปลว่า : ข้าวเปลือกที่เพาะไว้สำหรับนำไปปลูก เรียก กล้า อย่างว่า นาไฮ่หล้งประสงค์หาแต่กล้าอ่อน กล้าแก่มีบ่แพ้นาหล้งบ่ประสงค์ (ผญา) ข้าวเปลือกที่เพาะไว้นานจนขึ้นเป็นปล้อง เรียก กล้าบั้ง อย่างว่า ชาติกล้าบั้งดำได้กะบ่งาม (กา). -
กล้า
แปลว่า : แข็ง เหล็กที่ชุบไฟแรงเกินไป เรียก เหล็กกล้า อย่างว่า กล้าหลายมันบ่าน (ภาษิต) แนวเหล็กกล้ามันถืกหีนชา (ภาษิต) แดดแก่ เรียก แดดกล้า อย่างว่า พอเมื่อวันสูรย์กล้างายงามชัยโชค คราญเกี่ยวช้างเชิญท้าวสู่พลาย (สังข์).