ภาษาอีสานหมวด "ก" 801 - 810 จาก 1872
-
กะโซ้
แปลว่า : ชื่อแมลงชนิดหนึ่ง ตัวเล็ก รูปร่างคล้ายคันโซ้ อาศัยอยู่ในน้ำ เรียก แมงกะโซ้ แมงคันโซ้ ก็เรียก -
กะด้น
แปลว่า : ท้ายทอย ชื่ออวัยวะข้างหลังของหัว ต่อจากคอขึ้นมาเรียก กะด้น กะโด้น ง่อนด้น ง่อนด้อ ก็ว่า อย่างว่า แม้นจักทำการใดฮ่ำคนิงเถิงกะด้น หน้าผากไกลกะด้นคราวมื้อกูกบ่เห็น (หน้าผาก) หนองชิลา น้ำนาทามชิลาท่ง ผมป่งลากะด้น หวีชิช้นบ่อนใด (ผาแดง) -
กะด้องกะแด้ง
แปลว่า : คดๆ งอๆ เหี่ยวแห้ง สิ่งของที่เหี่ยวแห้ง ไม่เจริญเติบโตเรียก กะด้องกะแด้ง อย่างว่า ขากะทวยแห้ง อันกะแด้งด้วยแดดแลเปลวไฟ (เวสสันดร). -
กะด้อม
แปลว่า : อาการเดินจับเข่าของเด็ก เรียก กะด้อม อย่างว่า มันย่างเฮ็ดกะด้อมกะด้อม (เวสสันดร). -
กะดัด
แปลว่า : ยิ่งกว่า เกินกว่า เช่นนึกว่าเราดี คนที่ดีกว่าก็มี นึกว่าเรามี คนที่มีกว่าก็มี นึกว่าเรากล้า คนที่กล้ากว่าก็มี เรียก กะดัด กะดัดกะด้อ กะด้อกะเดี้ย ก็ว่า อย่างว่า ว่าโตกะดัดเขาแฮ่งกะด้อ ว่าโตนั่งจ้อก้อเขานั้นแฮ่งนั่งตอ (ภาษิต). -
กะดัน
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่ง มีลูกกลมคล้ายมะกอก ใช้ลูกต้มกับปลากินอร่อยนัก เรียก หมากกะดัน. -
กะดัน
แปลว่า : ไข่ดัน ลุกไข่ดันที่อยู่ต้นขาทางด้านหน้า เรียก กะดัน หมากกะดันขา ก็ว่า เวลากระทบของแข็งลูกกะดันจะพองขึ้น เรียก หมากกะดันขาไค่. -
กะดันกะด้าง
แปลว่า : คนดื้อด้าน ไม่ยอมฟังเสียงใคร เรียก กะดันกะด้าง. -
กะดันงา
แปลว่า : กระดังงา ชื่อพรรณไม้ดอกชนิดหนึ่ง มีกลิ่นหอม มี 2 ชนิดคือ กะดันงาบ้าน กะดันงาป่า อย่างว่า กะดันงาพร้อมอาฮวนหอมอ่อน (กา) -
กะด้าง
แปลว่า : แข็ง เช่นมือหรือเท้าแข็ง เพราะถูกอากาศหนาว อย่างว่า พระกาโยเหลืองหล่าตนตายกระด้าง (สังข์).