ภาษาอีสานหมวด "ค" 205 - 214 จาก 975
-
คลี
แปลว่า : กีฬาชนิดหนึ่ง ไม้ตีทำด้วยไม้ไผ่โคนงอ ๆ เรียก ไม้ตีคลี ลูกกลม ๆ ใช้ไม้ทองหลางหรือไม้เยา(สบู่) เรียก ลูกคลีอย่างว่า พุ่งพุ่งพร้อมสาวถ่าวแถมวอน โทเรคึดคั่งโดยดอมเจ้า เลยลวดปุนความต้านเร็งโญขอเหนี่ยว เชิญเหนี่ยวน้องลงเหล้นข่วงคลี(ฮุ่ง). -
ควง
แปลว่า : ชั้น, แดน ชั้นฟ้าเรียก ควงฟ้า แดนสวรรค์เรียก ควงสวรรค์ อย่างว่า เล็งช่องชั้นมุงมาศมโนฮม ปุนดาวเดียระดาษคือควงฟ้า ผานผานเพี้ยงมุณเทียรเทวราช แก้วก่อล้อมวรรณเข้มข่ายกะดิง(สังข์). -
ควงฟ้า
แปลว่า : ชั้นฟ้า เรียก ควงฟ้า อย่างว่า ขอแต่เทเวศท้าวควงฟ้าช่วยชู น้อยหนึ่งใสส่องแจ้งควงฟ้าฮุ่งเฮือง (กา). -
ควงราช
แปลว่า : แดนพระราชา เรียก ควงราช อย่างว่า มีนานเท้าเถิงนครควงราช มันก็อุ้มอ่อนเข้าปรางค์กว้างค่อยเซา(สังข์). -
ควบ
แปลว่า : ผ้าที่ใช้ไหมหรือด้ายตั้งแต่สองเส้นกรอเข้าด้วยกันแล้วทอเป็นผ้า เรียก ผ้าควบ ผ้าคุบ ก็ว่า ผ้าควบหรือผ้าคุบนี้คนมั่งมีหรือเจ้านายเท่านั้นที่จะได้นุ่ง คนธรรมดาจะได้นุ่งผ้าขี้งาก็ทั้งยาก. -
ควร
แปลว่า : เหมาะสม ถูกต้อง ชอบ สิ่งที่เหมาะสม เรียก ควร อย่างว่า ควรที่อัศจรรย์ล้ำโลกากงโลก มีในห้าสิบชาติแท้เทียวใช้ส่งเวร (สังข์). -
ควัก
แปลว่า : กวัก โบกมือเรียกให้มา เรียก ควักมือ กวักมือ ก็ว่า อย่างว่า สองมือคัวควักวาด ยิกคิ้วฟาดเนืองนัน แม้นว่านางกระทำฉันใดใผกะบ่มีฮู้แม้นว่านางลักหลิ้นชู้ใผกะบ่มีเห็น บัดนี้นางมาคั่วกังวลอยู่แจ้วแจ้ว ไห้หาลูกแก้วว่าบ่เห็นมา (เวส). -
ควัด
แปลว่า : คุ้ย เขี่ย เอามือคุ้ยดิน เรียก ควัดดิน เอาทัพพีคุ้ยข้าว เรียก ควัดเข้า เอาเครื่องมือแกะเป็นรูปเรียก ควัดฮูป เอาเท้าหรือปากขุดรูเรียก ควัดฮู ชักดิ้นชักงอ เรียก ดิ้นควัดควัด อย่างว่า เสนหาสร้อยสุมุณฑาธะรงฮูป ให้พี่ควัดฮูปไม้ตางเจ้าล่ำแยง ชั้นบอ (สังข์). -
ควัน
แปลว่า : สิ่งที่มีสีดำหรือสีขาวเหมือนหมอกลอยจากของที่ไหม้ไฟ เรียก ควัน อย่างว่า ตาบอดเหลียวเบิ่งน้ำนทีกว้างกว่าวัน (สุด). -
ควันคั่ง
แปลว่า : ควันปลิวไปเต็มเรียก ควันคั่ง อย่างว่า พ่องก็ผายไฟฟ้งเป็นแปวปุนคอบ ควันคั่งฟ้าดูเบื้องบ่มฝน (สังข์).