ภาษาอีสานหมวด "ต" 461 - 470 จาก 779
-
โตงโตย
แปลว่า : คำพูดที่เป็นสำนวน แต่ไม่ถึงเป็นแก่น เป็นเพียงเปลือกหรือกระพี้ของคำพูด โบราณเรียก โตงโตย ตาบต้วย ก็ว่า ถ้าเทียบกับเนื้อวัว โตงโตยเทียบกับชิ้นยาบส้วง ไม่ใช่เนื้อสัน. -
โต้งโหล้ง
แปลว่า : ลุ่ม ลึก นาที่ลุ่มลึกมีน้ำขังตลอดปีเรียก นาโต้งโหล้ง ถ้าตื้นและมีน้ำไม่ขังตลอดปี เรียก นาต้องหล้อง อย่างว่า บ่ได้พาโลล้นดำนาหลายท่ง คึดต่อเจ้าโต้งโหล้งนาเฮื้อไฮ่เดียวนั้นแล้ว (กลอน). -
โตด
แปลว่า : เปลี่ยว วัวควายที่ยังไม่ได้ตอน เรียก งัวโตด ควายโตด. -
โตด
แปลว่า : ขี้ยางที่ใช้เสียมไปขุดเอาตามต้นไม้มาทำเป็นกะไต้ สำหรับจุดให้แสงสว่างเรียก โตด ขี้กะโตด ก็ว่า. -
โตดโปด
แปลว่า : ลักษณะของสิ่งของที่ใหญ่ติดอยู่กับสิ่งอื่น เรียก ติดโตดโปด ถ้าเล็กเรียก ติดตอดปอด. -
โตดโหยด
แปลว่า : หลั่งไป ไหลไป เช่น คนหลั่งไหลกันไปฟังลำ หรือฟังเทศน์ เรียก โตดโหยด อย่างว่า นะโมโตดโหยดแม่ออกโปดแล่นมาฟัง แกะขี้ดังให้ผู้ละก้อน ผู้มาก่อนได้หลาย ผู้มาลุนได้น้อย แม่เถ้าจ้อยนำก้นบ่ได้สัง (กลอน). -
โตน
แปลว่า : ตก กระโดด กระโจน น้ำตกจากที่สูงลงสู่ที่ต่ำ เรียก น้ำโตน อย่างว่า น้ำแผ่ต้องไหลห้วยตาดโตน (กา) กระโดดเรียก โตน กระโจนเรียก โตน อย่างว่า โตนลงเฮือนฮอดนงนางน้อย (กา). -
โต่น
แปลว่า : ฟักเขียว ชื่อพืชเถาชนิดหนึ่ง เรียก หมากโต่น ผลโต มีขน ใช้กินได้. -
โต่น
แปลว่า : เปลือย เปล่า ไก่ไม่มีขนเรียก ไก่โต่น จิ้งหรีดไม่มีปีก เรียก จินายโต่น คนไม่นุ่งผ้า เรียก คนโต่น ปะเปือยโก่นโต่น ก็ว่า. -
โต้น
แปลว่า : ลูกตุ้มสำหรับใส่เครื่องชั่งจีนเรียก หมากโต้นชิง. (วิเศษ) ลักษณะสิ่งของที่ห้อยลงมา และอาจจะมีขนาดใหญ่ เช่น หำโต้น