ภาษาอีสานหมวด "ย" 11 - 20 จาก 408
-
ยาซุม
แปลว่า : สมุนไพรที่นำมาฝนประกอบด้วยรากไม้ แร่ธาตุหลายชนิด -
ยถากรรม
แปลว่า : ตามกรรม ตามแต่จะเป็นไป (ป.ส. ยถากมฺม). -
ยนยน
แปลว่า : สีเลื่อมแพรวพราวดุจแสงพระอาทิตย์แรกขึ้น เรียก ยนยนเหลื้อม อย่างว่า ทันที่ยนยนเหลื้อมดวงปรางค์ผาสาทน้ำใหญ่ล้อมบาลังท้าวที่เซ็ง (ฮุ่ง). -
ยม
แปลว่า : มะยม ชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่ง มีผลใช้กินได้ เรียก หมากยม มี ๒ ชนิดคือ หมากยมบ้านและหมากยมป่า หมากยมผาก็ว่า อย่างว่า อัมพาต้นเฟืองไฟยมหลอด (กาไก) ชางยมผาพร่ำแงวคายค้อ (สังข์). -
ยล
แปลว่า : มองดู อย่างว่า โสภาพพร้อมโดยดั่งอินทร์แปลง ยามยลคือแท่งทองโลมไล้ เมื่อนั้นองค์กษัตริย์ไท้แพงเมืองชมชื่น ดีแก่สูรย์ส่องพ้นเฮียวไม้ฮุ่งมา (ฮุ่ง). -
ยวก
แปลว่า : ผลัก ดัน สาด สาดน้ำเรียก ยวกน้ำ น้ำตีฟอง เรียก น้ำยวก อย่างว่า น้ำยวกฟ้งแพน้อยล่องไหล (กาไก) มีทังน้ำยวกยู้แปวปล่องทะเลหลวง (เวส-กลอน). -
ยวง
แปลว่า : ซังขนุนเรียก ยวงหมากมี้ เงินสีขาวบริสุทธิ์ เรียก เงินยวง คางยื่นออกมาเรียก คางยวง. -
ยวง
แปลว่า : ยาว กลองยาวเรียก กลองยวง อย่างว่า เมื่อนั้นฝูงแกว่นใกล้เฮวฮีบปุนเปือง โดยเกงญาประดับไพร่พลเพรียงพร้อม ฟังยินแกถวิลฆ้องกลองยวงเค้าคื่นพุ้นเยอ ข้าค่อมผู้สองเอื้อยปิ่นปัว (สังข์). -
ยวง
แปลว่า : ชักนำ พา นำหน้า อย่างว่า ประดับปิ่นป้องฮีฮ่ำเฮียงเงา พอดีเสด็จฮอดยามยวงข้า เค็งเค็งก้องตุริยาเค้าคื่น อวนอ่อนแก้วกือล้านล่วงไป (สังข์) อีศวรให้ยวงพลเดินก่อน (กาไก) ผีสรวงผู้โยธายวงไพร่ (กา). -
ยวง
แปลว่า : ส่งสาร ส่อง อย่างว่า เลยลวดยวงคำเถิงหมู่แถนแถลงถ้อย (สังข์) ดูที่เทเลศเจ้าแผ่นฟ้ายวงใต้ส่องญาณ (ฮุ่ง).