ภาษาอีสานหมวด "ล" 381 - 390 จาก 601
-
โลด
แปลว่า : เลย ทีเดียว ไปเลย เรียก ไปโลด กินเลย เรียก กินโลด ทำเลย เรียก เฮ็ดโลด อย่างว่า เลื่อนเลื่อนฟ้าไหลหลีกดารา พุ้นเยอ ทังหลายเลยพร่ำแลงนอนพร้อม แม้งหนึ่งสูรย์เคี่ยนขึ้นบัวระพาใสส่อง คอนขี่ม้าไปพร้อมโลดคราว (ฮุ่ง). -
โล่น
แปลว่า : เทลาด เอาน้ำเทลาดหัว เรียก เอาน้ำโล่นหัว. -
โล้น
แปลว่า : เกลี้ยง เตียน ไม่มีผม คนโกนผมเรียก คนหัวโล้น อย่างว่า หัวโล้นอยากลำ หัวดำอยากเทศน์ (ภาษิต). -
โลม
แปลว่า : พูดปลอบโยนเอาใจ อย่างว่า โลมลูกแก้วเจ้าแม่ไปดี แด่เนอ พอประมาณคืนคอบเฮือนเห็นหน้า พอเมื่อมหาชัยย้ายยวงแถวเขาขอบ หมอคอบข้อแขเมี้ยนแม่นยาม (สังข์). -
โลเล
แปลว่า : มีนิสัยไม่แน่นอน อย่างว่า คนโลเลสั่งสอนควมฮู้ (กาพย์ปู). -
ไล
แปลว่า : ละ ทิ้ง ละหรือทิ้งเรียก ไล อย่างว่า นับแต่สาวกษัตรีย์แก้วไลนครพรากไพร่ ทุกที่เยื้อนยังกลั้นไป่วาย (สังข์) โอนอเจ้าผู้โสภาสร้อยสุมุณฑาเมียพี่ แพงเอยสังว่าไลละอ้ายภายพี้ผู้เดียว แลนอ (สังข์). -
ไล
แปลว่า : ล้างด้ายหรือไหมที่ย้อมแล้ว โดยเอาด้ายหรือไหมจุ่มลงในน้ำแล้วแกว่งไปมา เรียก ไลฝ้าย ไลไหม ล้าง ก็ว่า. -
ไล่
แปลว่า : ชื่อไม้ไผ่ชนิดหนึ่ง ปล้องยาว ไม่มีหนาม เรียก ไม้ไล่ ใช้สานกระติบ สานหวด สานมวยนึ่งเข้า ไม้ไล่เป็นคู่กับไม้บง อย่างว่า บงซางเฮี้ยเลียนไลลำไล (กา) ช้างจักหนีจากเถื่อนเพราะว่าเถื่อนนั้นบ่มีไม้ไผ่ไม้ไล่แลไม้บง ราชหงส์จักหนีเสียจากสา เพราะว่าสานั้นบ่มีจอกแลดอกบัว ผู้ญิงจักหนีเสียจากผัว เพราะว่าผัวนั้นทุกไฮ้บ่มีสัง เป็นผัวเมียเดียวกันก็ยังฮู้ฮ้าง เป็นพระยาเจ้าช้างยังฮู้ย่างทางตีน (เวส). -
ไล่
แปลว่า : ขับไป ไล่ไป เช่น ไล่ควายกินกล้า ไล่งัวเข้าคอก ไล่ไก่เข้านก. -
ไล้
แปลว่า : ฉาบ ทา อย่างว่า เนื้อฮาบเกลี้ยงปุนไล้แท่งทอง (สังข์).