ภาษาอีสานหมวด "ห" 211 - 220 จาก 1363
-
หนุ่มแหน้น
แปลว่า : หนุ่มเต็มที่ สาวเต็มที่ อย่างว่า นาคหนุ่มแหน้นไหลแวดระวังแหน ชุมสาวชาวนาคีแข่งกันกางกั้น ทมทมพื้นโดยดินดากกระเดื่อง ฟ้าเง่าเต้าเทวท้าวค่อนคอน (สังข์). -
หนู
แปลว่า : สัตว์สี่เท้าจำพวกหนึ่ง ตัวเล็กๆ ในตระกูลสัตว์ที่มีฟันแทะ มีหลายชนิด มีผนูแผง หนูพุก หนูท้องขาว หนูตะเภา หนูนา หนูซิง อย่างว่า หนูซิงน้อยเลียเล็มคมดาบ เปลื้องป่ายแผ้วศรซ้ำมิ่งมรณ์ (กลอน) หนูกินกล้วยป๋าขวยให้ตุ่น มักเพิ่นพุ้นสังมาเฮื้องใส่เฮียม (ผญา). -
หม
แปลว่า : ผักโหม ชื่อผักจำพวกหนึ่งเรียก ผักหม มีหลายชนิด มีผักหมหนาม ผักหมขาว ผักหมแดง ผักหมพร้าว ผักหมแต่ละชนิดมีคุณค่าทางอาหาร คนรับประทานร่างกายสมบูรณ์ ต้มผสมรำเลี้ยงหมูเติบโตเร็ว ขายได้ราคาดี ไม่สิ้นเปลือง พ่อค้าหมูที่ร่ำรวยส่วนมากจะเลี้ยงหมูด้วยผักหมและมันสำปะหลัง อย่างว่า ผักหมเหี้ยนฮิมทางอย่าฟ้าวเหยียบย่ำ บาดห่าถอดยอดขึ้นมันชิได้ก่ายเกิน (ผญา). -
หม
แปลว่า : สุก เช่น นึ่งข้าวนึ่งปลา เวลาข้าวปลาสุกทั่วกัน เรียก เข้าหม ปลาหม. -
หม
แปลว่า : กลัด ฝีหรือแผลกลัดหนอง เรียก ฝีหมหนอง แผลหมหนอง. -
ห่ม
แปลว่า : คุ้มครอง การคุ้มครองป้องปกเรียก ห่ม อย่างว่า เทื่อนี้บุญมาหุมห่มตูฝูงช้า (สังข์). -
หมก
แปลว่า : เรียกวิธีทำอาหารบางอย่างให้สุกด้วยการหมกไฟ เรียก หมก เช่น หมกปลา หมกกบ หมกเขียด หมกฮวก หมกปลาแดก หมกลาบ. -
หมก
แปลว่า : ซ่อนไว้ ปกไว้ ซุกไว้ เช่น ซุกไว้ใต้ดิน เรียก หมกดิน ซุกไว้ใต้โคลน เรียก หมกตม. -
หมกมุ่น
แปลว่า : ฝังใจมุ่งไปทางเดียว. -
หมด
แปลว่า : สิ้น ไม่มี ไม่เหลือ เช่น หมดลม หมดแล้ง หมดข้าว หมดปลา หมดนา หมดบ้าน.