ภาษาอีสานหมวด "ห" 291 - 300 จาก 1363

  • หมากปัดติหย้าง
    แปลว่า : ลูกประคำกลมๆ ทำด้วยพลอยสีแดง เจาะเป็นรูตรงกลาง มีอักษรจารึก ส่วนมากเป็นของพวกข้า ใช้สำหรับบริกรรมคาถา.
  • หมากปิ่น
    แปลว่า : กังหัน ไม้หมุนด้วยกำลังลมใช้พัดเอาลมเมื่อต้องการ ใชัพัดเอาน้ำเมื่อต้องการขึ้นมาทำการเพาะปลูกพืช เรียก หมากปิ่น.
  • หมากไม้
    แปลว่า : ผลไม้ ผลไม้ทุกชนิดเรียก หมากไม้ เช่น หมากเผ็ด หมากผู หมากผาง หมากมี้ หมากม่วง.
  • หมากไม้
    แปลว่า : ชื่อไข้ชนิดหนึ่ง เรียก ไข้หมากไม้ อย่างว่า ย้านแต่หมากไม้ค้างกลืนเข้าบ่ลง (บ.).
  • หมากลี้
    แปลว่า : ซ่อนหา ชื่อการล่นของเด็กชนิดแบ่งคนเล่นเป็นสองพวก พวกหนึ่งไปซ่อนอีกพวกหนึ่งไปตาม หา เรียก เล่นหมากลี้.
  • หมากสบไถ
    แปลว่า : ผาล เหล็กสำหรับสวมหัวไถ เรียก หมากสบไถ.
  • หมากสะกา
    แปลว่า : หมากรุก หมากรุกเข้าใจว่าเป็นหมากสะกา โบราณมักเรียกเป็นคู่กัน เช่น เมื่อพูดถึงหมากฮุกจะต้องพูดถึงหมากสะกาด้วย.
  • หมากหลอด
    แปลว่า : ตะกรุด เรียก หมากหลอด หมากหลอดใช้แผ่นเงินหรือแผ่นทอง เขียนคาถาลงแล้วปลุกเสกป้องกันภูตผีปีศาจ ปอบเป้าโพงพรายก็ได้ ทำเป็นเมตตามหาเสน่ห์ มหาละลวย ป้องกันงูกัด ขี้เข็บตอด กันปืนผาหน้าไม้ หอก ดาบ หลาว แหลม ธนูหน้าจ้าง.
  • หมากหวิน
    แปลว่า : ถวิน ทองเหลืองที่หล่อเป็นรูปกลมๆ ใช้เชือกร้อยเป็นสายผูกคอวัวหรือม้า เรียก หมากหวิน.
  • หมากหืน
    แปลว่า : จ้องหน่อง เครื่องดีดชนิดหนึ่งทำด้วยไม้ไผ่ เวลาดีดใช้หัวแม่มือดีด เอาหืนแตะไว้ที่ริมฝีปาก.