ภาษาอีสานหมวด "ฮ" 91 - 100 จาก 661
-
ฮมนา
แปลว่า : คิดถึง คร่ำครวญถึง อย่างว่า เมื่อนั้นภูบาลฮู้ฮมนาช้อยชื่น ฟังยินตุริยาตรย้ายกลองฆ้องกล่อมสังข์ พิณพาทย์ไค้แคนขลุ่ยขานซอ แต่สังข์สูรกล่อมพิณโพนโล้ (สังข์). -
ฮมเพิง
แปลว่า : รำพึง รำพึงเรียก ฮมเพิง ฮ่มเพิง ฮ่ำเพิง ก็ว่า อย่างว่า ยศโยกเจ้าฟ้าคื่นคนิงคุณ ฮมเพิงขานเหนี่ยวเจืองใจกล้า เชิญศรีแก้วบุญสูงเสด็จด่วน ลงจากฟ้าเสถียรสร้างส่ำราญ (ฮุ่ง). -
ฮ่มเมือง
แปลว่า : เจ้าเมืองที่ปกปักรักษาให้บ้านเมืองอยู่เย็นเป็นสุข เรียก ฮ่มเมือง อย่างว่า ฟังยินฮื่นฮื่นฟ้าปีใหม่ฮวายเสียง พุ้นเยอ ออระทึมบดฮ่มเมืองแสนท้าง ทุกเชียงย้องนางจอมเป็นยอด เฮืองเฮื่อช้างงาซ้องอยู่โฮง (ฮุ่ง). -
ฮมย์
แปลว่า : ชื่นชม ยินดี อย่างว่า แสนโศกฮ้อนพ้นที่คำเคือง ทรงอาลัยอยู่หมองเหมือนไข้ อันว่าฮมย์ฮักเจ้าเจืองลุนล้านส่ำ มโนนาถไท้แนมน้องบ่วาง (ฮุ่ง). -
ฮมฮม
แปลว่า : เสียงพูดจากัน อย่างว่า ฝูงพี่น้องเห็นฮ่างฮอยหัว ลอนว่าไกลตาตูตู่คอนคนบ้า นั่นรือ เมื่อนั้นฮมฮมพร้อมสาวศรีสงวนบ่าว อย่าว่าข้าท่านไท้ใจแจ้งโลบลวง (สังข์) แค่งแค่งเมี้ยนแคเลิกลาลง ฮมฮมมวลด่วนแลงมาตั้ง ชะบุเนื้อเสวยทอนแล้วอย่า วันเฮื่อค้อยเหมือยกั้งก่องกาย (ฮุ่ง). -
ฮวง
แปลว่า : รวง พวง ช่อ เม็ดข้าวเปลือกที่ติดอยู่กับต้น เรียก ฮวงเข้า รวงผึ้งที่ติดกันเป็นแผ่น เรียก ฮวงเผิ้ง ไม้ไผ่ที่เหลากลมๆ แล้วสอดเข้าไป ถ้าสอดเข้าตระกร้า เรียก ฮวงกะต่า สอดเข้ากะออมตักน้ำ เรียก ฮวงคุ. -
ฮ่วง
แปลว่า : ร่วง หลุด หล่น ใบไม้หรือดอกไม้ที่เหี่ยวแห้งแล้วร่วงหล่นลงมา เรียก ใบไม้ฮ่วง ดอกไม้ฮ่วง อย่างว่า เมื่อนั้นฮว่านฮว่านฟ้าฮ้องฮ่ำฮวายเสียง ทุกไทชมชื่นระดูเดือนตั้ง ดีแก่ลมเผลียงไม้ใบปิวเปื้องฮ่วง โพยมเมฆตั้งตาวันไว้เมื่อหนาว (ฮุ่ง) ก็หากดูเลิศล้ำคือดั่งสวนสวรรค์ นานามีมากมายหลายต้น หอมตลบฟ้งคันธเสนฮสฮ่วง เดือนสี่ตั้งระดูได้ฮอดเพ็ง (สังข์). -
ฮวงฮัง
แปลว่า : รวงรัง รัง ที่อยู่อาศัยของไก่ เรียก ฮังไก่ ของนกเรียก ฮังนก ของหนูเรียก ฮังหนู ฮัง ฮวงฮัง ก็ว่า อย่างว่า ใกล้ฮุ่งเค้าชะนีค่อนขานเสียง เจียจรคืนคอบฮังเฮืองแจ้ง ทังปวงพร้อมทอครัวครบหาบ เตินเพื่อนเผี้ยนงายแล้วเล่าไป (สังข์). -
ฮวงเฮ้า
แปลว่า : ตลบ อบอวล ดอกไม้ที่หอมตลบอบอวนไปตามลม เรียก หอมฮ่วงเฮ้า อย่างว่า แต่นั้นเสเนศท้าวทวายทอดสรงตาม บัวนางประดับหลั่งเติมตามข้า เซ็นเซ็นน้ำคันธเสนฮวายฮวาด หอมฮ่วงเฮ้าโดยเท้าทั่วปรางค์ (สังข์) หอมฮ่วงเฮ้าคันธชาติกฤษณา ปุนดั่งเนาในปรางค์แม่โฮยฮมให้ เทื่อนี้ไกลกษัตรีย์แก้วเดินเห็นหลายหลาก แม่อยู่บ้านฮอยไห้ฮุ่งหา แลนอ (สังข์). -
ฮ่วงโฮย
แปลว่า : ร่วงโรยร่วง หล่น อย่างว่า ทังดอกก้ายแดงอ่อนเหลือหลาย ก็มี กาสะทึงทังดอกกลมแกมพั้ว อันหนึ่งขุมฟูมเฟื้อเฝือนางในราช เกล้ากลิ่นกลั้วสูญเอื้อฮ่วงโฮย (ฮุ่ง).