ภาษาอีสานมาใหม่ 11811 - 11820 จาก 17431
-
ทำทาน
แปลว่า : งูสามเหลี่ยม งูสามเหลี่ยมเรียก งูทำทาน เป็นงูมีพิษ ลายเป็นปล้องๆ อย่างว่า แนวนามเชื้อทำทานปล้องถี่ คันได้ตอดพี่น้องบ่ทันได้สั่งใผ (กลอน). -
ทำ
แปลว่า : เตะ ถีบ ใช้เท้าเตะหรือถีบเรียก ทำ อย่างว่า อาชานัยเปื้องยอตีนทำถีบ (กา) มือแข็งกร้าวตีนมือทำถีบ (สังข์). -
ทาสี
แปลว่า : ผู้หญิงที่ยอมตัวเป็นคนรับใช้ เรียก ทาสี (ป.) อย่างว่า ขออ้อนท้าวยอมโทษปางเดียว ฮู้ว่าเป็นทาสีบ่ขืนขอไหว้ เขาก็ขืนคำไหว้ราชาท้าวเจื่อง พระบาทผู้คีงค้อมด่วนไป (ฮุ่ง). -
ท้าว
แปลว่า : คำนำหน้าลุกเจ้านายหรือผู้มีตำแหน่งในทางปกครอง ว่า ท้าว เช่น ท้าวโพธิสาร ท้าวโพธิราช. -
ท้าว
แปลว่า : คำเรียกชื่อลุกชายว่า ท้าว เรียกลุกสาวว่า นาง ถือเป็นคำยกย่องสุภาพกว่าเรียกชื่อจริง. -
ท่าว
แปลว่า : ล้ม สยบ อย่างว่า หิวหอดไห้นำท้าวท่าวทวง (กา) อัศจรรย์หมาขบช้างสารแฮงล้มท่าว มาอิดูเมื่อช้างลุกได้หมาชิไห้ต่อสาร (บ.) ดินปลิวขึ้นเมือบนคุมมืด แต่นั้นฝูงลูกน้องนางท้าวท่าวมวล (ฮุ่ง). -
ทาว
แปลว่า : ไขว่คว้า แสวงหา หวนกลับมา คนที่ทุกข์จนค่นแค้นไม่มีที่พึ่งพาอาศัย หวนกลับมาหาญาติพี่น้อง เรียก ทาวหา ส่าวหา ก็ว่า อย่างว่า ช้างชิตายทาวเครือ เสือชิตายทาวเหล่า (ภาษิต). -
ทาว
แปลว่า : ชักใย ตัวไหมที่ชักใย เรียก ม้อนทาวใย การฟ้อนที่ยกมือขึ้น เรียก ฟ้อนทาวใย อย่างว่า ใผกะได้แต่ฟ้อนคือม้อนทาวใย (ผาแดง). -
ทาว
แปลว่า : หยิบชิ้นเนื้อหรือปลาจากน้ำแกง เรียก ทาว เช่น ทาวต่อนปลา ทาวต่อนกบ อย่างว่า แจงแวงน้ำทาวหาบ่เห็นต่อน ซดแต่น้ำคาแข้วแสม่งตาย (กลอน). -
ทารุณกรรม
แปลว่า : การกระทำอย่างโหดร้าย (ส.).