ภาษาอีสานมาใหม่ 12031 - 12040 จาก 17431
-
เถา
แปลว่า : เชื้อสาย วงศ์วาน ว่านเครือ เรียก เถา เช่น คนเกิดร่วมตระกูลเดียวกัน หรือคนที่มาเกี่ยวข้องด้วย อย่างว่า นางสาวปลอดผัวแก้วเป็นเถา นกกาเวาเสียงดีเป็นฮูป ญิงฮูปฮ้ายคลองวัตรพางาม ชายฮูปทรามปัญญาพาฮุ่ง (ภาษิต). -
เถา
แปลว่า : เครือไม้ ลำต้นของไม้เลื้อยทุกชนิด เรียก เถา เครือ ก็ว่า เช่น เครือซูด เครือหมาน้อย เครือยานาง เครือหมากยาง เป็นต้น. -
เถ่อ
แปลว่า : ค้างอยู่ คนที่ยืนแหงนหน้า เรียก ยืนเถ่อ. -
เถลี่ย
แปลว่า : เฉลี่ย แจกแบ่งสิ่งของให้ทั่วถึงกัน เรียก เถลี่ย เถลี่ยไถล เถลี่ยทะลาย ก็ว่า. -
เถลิง
แปลว่า : เริ่มต้น เริ่มใหม่ ขึ้นใหม่ วันขึ้นจุลศักราชใหม่ เรียก วันเถลิงศก คือวันที่พระอาทิตย์โคจรจากราศีมีนสู่ราศีเมษา เรียก วันเถลิงศก. -
เถรี
แปลว่า : พระเถระผู้หญิง (ป.). -
เถรานุเถร
แปลว่า : พระเถระผู้ใหญ่ผู้น้อย (ป.). -
เถระ
แปลว่า : พระผู้เป็นใหญ่เรียก พระเถระ มีอายุพรรษาตั้งแต่ 10 พรรษาขึ้นไป พระที่มีอายุพรรษาต่ำกว่า 10 สูงกว่า 5 เรียก พระมัชฌิมะ ต่ำกว่า 5 พรรษาเรียก พระนวกะ. -
เถรราช
แปลว่า : พระเจ้าแผ่นดินอุปสมบท ถึงอายุพรรษาจะไม่มาก ก็นิยมเรียก เถรราช อย่างว่า พอมหาเถรไท้ธรงธรรมกุศราช เดินฮอดแล้วกลางคุ้มข่วงปรางค์ เขาก็สนสนเข้ายาครูใส่บาตร มหาเถรราชเจ้าแลแล้วลวดกระสัน (สังข์). -
เถร
แปลว่า : สามเณรผู้มีรูปร่างสูงใหญ่ หรือผู้มีอายุครบแต่ไม่บวชเป็นพระ ด้วยเห็นว่าการบวชเป็นพระนั้นลำบากต่อการปฏิบัติตามพระธรรมวินัย จึงอยู่ในเพศสามเณรตลอดไป โบราณเรียกว่า เถร คือสามเณรโคร่งนั่นเอง.