ภาษาอีสานมาใหม่ 12065 - 12074 จาก 17431
-
ถ่าว
แปลว่า : รุ่น หนุ่ม หญิงเริ่มเป็นสาว เรียก สาวถ่าว อย่างว่า ฮองฮองหน้าฝูงศรีสาวถ่าว ประดับดอกไม้กวมเกล้าหื่นหอม (สังข์) ช้างรุ่น เรียก ช้างถ่าว ชายหนุ่ม เรียก บ่าวถ่าว. -
ถ่าย
แปลว่า : เปลี่ยน แก้ไข รุเปลี่ยนเสื้อผ้า เรียก ถ่ายเสื้อถ่ายส้ง อย่างว่า ถกถ่ายซิ่นผืนอาจธรงโฉม สังวาลปักปิ่นคำแถมซ้อง แหวนคำช้อนมือนางฮ้อยคู่ ม้าวฮัดคล้องแขนน้อยดั่งแมน (ผาแดง). -
ถ้ามกลาง
แปลว่า : ที่ตรงกลาง ระหว่างกลาง ถ้ำกลาง ก็ว่า. -
ถาม
แปลว่า : พูดเพื่อรับคำตอบเรียก ถาม อย่างว่า ถามข่าวเจ้าถามข่าวเทิงนา ถามข่าวปลาถามข่าวเทิงเข้า ถามข่าวเจ้าว่ามีผัวแล้วหรือบ่ หรือว่ามีแต่ชู้ผัวชิช้อนบ่มี (กลอน) นาดีถามหาเข้าปลูก ลูกดีถามหาพ่อหาแม่ (ภาษิต). -
ถาบ
แปลว่า : ตบ ตี นกตบปีกเรียก นกถาบปีก ตีแขนเรียก ถาบขี้แฮ้. -
ถ้าน
แปลว่า : ชั้น ถาน อย่างว่า พาชีผ้ายเหาะลงถ้านต่ำ (กา) ถ้านนี้หนักคู่ล้านทับลั่นลงเต็ง (ฮุ่ง) แม้นว่าโทษถึกถ้านเถิงที่มรณา ขอให้ภูมีใส่ส่งคืนเถิงเถ้า เหตุไป่เคยคลองฮู้ทำเนียมในพระราช ผิดถืกให้จอมเจ้าค่อยสอนแด่เนอ (สังข์). -
ถ่าน
แปลว่า : ไม้ที่เผาใช้แทนฟืน เรียก ถ่าน อย่างว่า กินยาตางผู้ไข้ เผาผีตางเอาถ่าน ถ่านอีกอย่างหนึ่งใช้ทำถ่านบั้งไฟหมื่นบั้งไฟแสน. -
ถาน
แปลว่า : ส้วมถ่ายของพระสงฆ์ เรียก ถาน ถานขี้ เว็จ วิจ ก็ว่า อย่างว่า เบิ่งพระให้เบิ่งถาน เบิ่งสมภารให้เบิ่งจัวน้อย (ภาษิต). -
ถาง
แปลว่า : ฟันให้เตียน เรียก ถาง เช่น ถางไฮ่ถางนา ถางป่าถางดง ถางพงถางไพร อย่างว่า แม้นจักถมถางฆ่าของฮองเฮียงลูก แม้นจักซำแช่ไว้ในน้ำบ่วางได้แล้ว (สังข์) คึดเมื่อศิลป์ชัยม้างมารถมถางมอด วันนั้น เทื่อนี้ได้หมื่นตื้อกองแก้วบ่ลืม ได้แล้ว (สังข์). -
ถาก
แปลว่า : ฟันเอียง ฟันเฉียง เรียก ถาก อย่างว่า ถากไม้บ่มีเหลี่ยมเค้าแสนชิเกลี้ยงกะบ่งาม (ภาษิต) ถากให้เกลี้ยงเหลาตื่มเติมดู แล้วจิ่งลงลายสลักตื่มเติมงามย้อง (ภาษิต).