ภาษาอีสานมาใหม่ 12671 - 12680 จาก 17431

  • ดุ้ง
    แปลว่า : คด นูน งอ โก่ง ไม้ที่งอจนโก่งขึ้นเรียก ไม้ดุ้ง.
  • ดุ่ง
    แปลว่า : มุ่งหน้าไปโดยเร็วเรียก ดุ่ง อย่างว่า เมื่อนั้นนาคหนุ่มท้าวทยานดุ่งโดยลม ทันทีเถิงมอบสารประสงค์ต้าน สองเมืองพุ้นพาทีท้าวใหญ่ โดยอาชญ์ต้านพลล้านล่วงเถิง (สังข์).
  • ดุก
    แปลว่า : ปลาดุก ชื่อปลาเนื้ออ่อนจำพวกหนึ่งมี 3 ชนิด คือ ปลาดุกอุย ปลาดุกด้าน ปลาดุกทะเล อย่างว่า ดุกเดิดข้อเข็งบ้อนป่าบอน (กา) ปลาดุกบ้อนชมบอนหลังหาด ปลาหลาดบ้อนชมหมากก้านเหลือง เคืองใจเจ้าเซากันสาก่อน พ่อแม่บ่พร้อมบุญส้วมอ้ายบ่มี (ผญา).
  • ดุ
    แปลว่า : หมั่น ขยัน คนทำงานโดยไม่เกียจคร้าน หนักเอาเอาเบาสู้เรียก คนดุ คนหมั่น ก็ว่า เช่น กินไม่ขาดปากเรียก กินดุ พูดไม่หยุดเรียก เว้าดุ อย่างว่า ตาบอดเว้าดุผีถูเว้ายาก (ภาษิต).
  • ดื้อ
    แปลว่า : ซุกซน อยู่ไม่เป็นสุข พยศ เช่น คนดื้อแส้ ควายดื้อไถ.
  • ดื่ม
    แปลว่า : ก้าวไป ทำให้มากขึ้น อย่างว่า มีแต่หนักดื่มหน้าทวีล้ำน่ำลง (กลอน).
  • ดืบ
    แปลว่า : อาการที่เด็กคลานไปเรียก คลานดืบ คืบ คืบคืบ ก็ว่า.
  • ดื้นดื้น
    แปลว่า : อาการสั่น เกิดเพราะความกลัวหรือไข้ขึ้น เรียก สั่นดื้นดื้น.
  • ดื่น
    แปลว่า : มาก หลาย สิ่งของมีมากเรียก ดื่น ดื่นดาษ ดาษดื่น ก็ว่า ต้นไม้ที่มีลูกดกมาก เรียก ดกดื่น ดึกจนเกินไปเรียก เดิกดื่น อย่างว่า สะพรั่งข้าฝูงมหาดระวังแหน จตุรงค์วางนอกในคนเฝ้า แวนจนก้ำนาทีเดิกดื่น เสเนศพร้อมประนมเจ้าเลิกลง (ฮุ่ง).
  • ดึ๊ดดึ๊ด
    แปลว่า : อาการสั่น เกิดเพราะไข้ขึ้นหรือกลัวสัตว์ร้ายมีเสือเป็นต้น เรียก สั่นดึ๊ดดึ๊ด.