ภาษาอีสานมาใหม่ 12681 - 12690 จาก 17431
-
ดึง
แปลว่า : เหนี่ยว ฉุด รั้ง อย่างว่า พราหมณ์ก็หาเครือไม้พันธะนังเคียนผูก มัดแขนลูกพระเจ้าสองน้อยหน่ออินทร์ เครือเขาหมั้นสองคนขันโฮบ มันก็หักฟดไม้ตีเฆี่ยนแก่ดึง (เวส-กลอน) บ่อยากหนีไกลข้างความดีผัดดึงจ่อง บ่อยากไกลพี่น้องความฮู้ผัดจ่องไป (กลอน). -
ดึ้กดั้ก
แปลว่า : ดุกดิก เช่น ดิ้นดึ้กดั้ก ตีงคีงดึ้กดั้ก. -
ดึก
แปลว่า : ทำเต็มแรง เช่น ปาเต็มแรง ตำข้าวอย่างแรง พายเรืออย่างแรง เรียก ดึก. -
ดีหลี
แปลว่า : แน่ แท้ จริง เรียก ดีหลี่ อี่หลี ก็ว่า เช่น ถูกแน่เรียก แม่นอีหลี เงินแท้เรียก เงินอี่หลี. -
ดีบ
แปลว่า : คืบ อาการคืบไปของตัวปลิง หรือตัวบุ้ง เรียก ปลิงดีบ บ้งดีบ. -
ดี้ดี้
แปลว่า : จริงๆ, จังๆ เช่น ไม่มีจริงๆ เรียก บ่มีดี้ดี้. -
ดีด
แปลว่า : เอานิ้วมือหรือไม้สะกิดให้ดังเรียก ดีด เช่น ดีดพิณ ดีดซอ ดีดซุง ม้าเตะเรียก ม้าดีด ตักแตนเต้นเรียก ตักแตนดีด อย่างว่า ตักแตนบ่สมพอดีดกะดีด นกปีดบ่สมพอบินกะบิน (ภาษิต) ค้อมว่านางสั่งแล้วปลายดีดเมือเทิง (ขูลู). -
ดี้
แปลว่า : นิดหน่อย เล็กน้อย เช่น ไม่ได้สักหน่อย เรียก บ่ได้จักดี้. -
ดี
แปลว่า : งาม เรียบร้อย ถูกต้อง การทำ การพูด การคิดอะไรที่ดีงามถูกต้องเรียบร้อยเรียก ดี อย่างว่า คันชิทำการสร้างอันใดให้คึดฮ่ำ คึดถืกต้องดีแล้วจั่งค่อยทำ (ย่า). -
ดิรัจฉาน
แปลว่า : นอกจากคนแล้วสัตว์ทุกจำพวกเรียก สัตว์ดิรัจฉาน เดรัจฉาน ก็ว่า อย่างว่า ชิไปกลัวมันสังส่ำเดียรฉานฮ้าย (สังข์).