ภาษาอีสานมาใหม่ 12701 - 12710 จาก 17431
-
ด้ำ
แปลว่า : ด้าม เช่น ด้ามมีด ด้ามเสียม ด้ามพร้า ด้ามขวาน เรียก ด้ำ ด้าม ก็ว่า อย่างว่า ใจวู่ฮ้อนกำด้ำดาบเทียม (ฮุ่ง). -
ดำ
แปลว่า : มีสีดำ สีคราม สีเขม่า และสีดำทั่วไป เรียก สีดำ เดือนมืดเรียก เดือนดำ อย่างว่า เสือโคร่งหากเคยเทียวทางเฮื้อเดือนดำก็เห็นฮุ่ง เลิงแล้ว บาดว่าเดือนแจ้งหน้าแสงพ้นก็เล่าอาย (ปัสเสน). -
ดำ
แปลว่า : มุดลงไปในน้ำเรียก ดำน้ำ อย่างว่า ตัวหนึ่งเฮียกชื่อขนันแดนด้าวชมพูมนุสราชเงือกอยู่ใต้แม่น้ำดำฆ่าตุ่มตาย (ฮุ่ง). -
ดาษเดียร์
แปลว่า : เกลื่อนกลาด ดาษดื่น เต็มมองขึ้นไปในท้องฟ้าเห็นดาวเต็มท้องฟ้า เรียก ดาษเดียร์ เดียระดาษ ก็ว่า อย่างว่า ฮอนฮอนเหลื้อมแขงามเงาส่อง เล็งล่ำฟ้าดาวดั้งดาษเดียร์ (ฮุ่ง). -
ดาษ
แปลว่า : ชื่อดาวจำพวกหนึ่ง เรียก ดาวดาษ ดาวดาด ก็ว่า อย่างว่า ดีแก่ดาวดาดข้อนแฝงฝ่ายทักขิณ วาโยผันเบิกบนดาวซ้ายซว่าซว่าก้องโกกินแกมไก่ พระบาทหม้อมยินฮ้ายฮุ่งจวน (ฮุ่ง) ดาวดาดจะเรียกดาวอะไรในทางโหราศาสตร์.. -
ดาวเฮือง
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้ดอกชนิดหนึ่ง ดอกสีเหลือง เรียก ดอกดาวเฮือง. -
ดาวเฮื่อ
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้ดอกชนิดหนึ่ง ดอกสีชมพู เรียก ดอกดาวเฮื่อ. -
ดาวพระกาย
แปลว่า : ดาวรุ่ง คือ ดาวพระศุกร์ที่เห็นในเวลาเช้ามืด ดาวประกาย ดาวประกายพรึก เรียก ดาวพระกาย อย่างว่า ดาวพระกายเฮืองเฮื่อแถวถันก้อง (กา) เพลาล้ำดาวพระกายพ้นพุ่ง พร้อมส่วยหน้าสีล้างลวดงาย (สังข์). -
ดาวดิงส์
แปลว่า : ชื่อสวรรค์ชั้นที่ 2 ในจำนวนสวรรค์ 6 ชั้น คือ จาตูม ดาวดิงส์ ยามา ดุสิต นิมมา ปรนิมมิต สวรรค์ชั้นดาวดิงส์นี้พระอินทร์เป็นผู้ครอง อย่างว่า บาล่วงเท้านครใหญ่นาโค เชียงทองเกษิมส่ำราญเฮืองเหล้ม อุดมด้วยดาวดิงส์เทวโลก แก้วกู่ส้วยใสต้องชั่วปรางค์ (สังข์). -
ด่าวด่าว
แปลว่า : เด่าเด่า อาการดิ้นของผู้ใหญ่เรียก ด่าวด่าว ของเด็กเรียก แด่วแด่ว อย่างว่า มันเกลื่อนกลิ้งดิ้นด่าวเฮฮน ทังมุนตรีแตกคืนดาเว้น (สังข์).