ภาษาอีสานมาใหม่ 12711 - 12720 จาก 17431
-
ด้าว
แปลว่า : เขต แดน แว่นแคว้น อย่างว่า กะทิงทวยช้างหมีเหมือยหมาป่า เมยแฮดฮ้องตันด้าวด่านดง (สังข์). -
ดาว
แปลว่า : สิ่งที่เห็นเป็นดวงมีแสงระยิบระยับในท้องฟ้าเวลามืด นอกจากดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ เรียก ดาว อย่างว่า ฟังยินลมล่วงต้องเตยตาดไกวคอน พุ้นเยอ บาก็คนิงมารดาป่าวปุนแปลงเข้า เพลาล้ำดาวพระกายพันพุ่ง พร้อมส่วยหน้า สีล้างลวดงาย (สังข์). -
ดาล
แปลว่า : เกิด มี บัลดาล อย่างว่า เมื่อนั้นวิญญาณฮ้อนกำแดดาลสวาท เยื้อนข่ำซ้องชมเสื้อส่วงกระสัน (ฮุ่ง). -
ดาเรศ
แปลว่า : ดาว อย่างว่า ผ่อเห็นยั่งยั่งเหลื้อมดาเรศเฮืองบน ออระชอนหลับชั่วดีเดือนซ้าย นรินทร์ผู้ผลควรแล้วตื่น พระบาทย้ายมาห้องแท่นเพียง (ฮุ่ง). -
ดารา
แปลว่า : นางงาม อย่างว่า บัดนี้ภูวนาถน้อยเสด็จสู่บรรทมแลเด ใผจักเป็นดาราเจี่ยขวัญกลางห้อง เฮานี้ควรคูณน้อมนำนางมามอบ เดิมดั่งชั้นชั่วฟ้าเฮาฮู้แต่ลาง (สังข์). -
ดารา
แปลว่า : ดาว อย่างว่า ดาราค้อยวันเวียนเทียวทีป (กา). -
ดาย
แปลว่า : เปล่า เสียเปล่า รักแล้วไม่ได้ เพียงแต่ได้ดู เรียก ดูดาย มุ่งหมายแล้วไม่ได้เรียก ปองดาย มาเปล่าเรียก มาดาย รอเปล่าเรียก คองดาย แก่เปล่าเรียก แก่ดาย อย่างว่า แก่ดายดอก แก่หยอกหลาน แก่หาญป่า แก่จ่าแห แก่แก้ว (บ.). -
ด้าม
แปลว่า : เสมอ เหมือน อย่างว่า ควรที่เพิงแพงเพี้ยงสองตาตนพี่ จริงดาย มีใช่ด้ามดั่งฮู้แฮงเลี้ยงลูกตน พระเอย (สังข์) ได้เดชด้ามพระอินทร์เจ้าจิ่งควร (สังข์). -
ด้าม
แปลว่า : กะ ประมาณ ขนาด อย่างว่า แม้นว่าทุกส่ำเชื้อสวงขนาดแสนสัตว์ เขาก็กลัวเกรงบาผีกพอพันด้าม (สังข์) ไม้บ่ทันแทกด้ามอย่าฟ้าวห่าวฮอนตัด เยียวบ่เถิงภายลุนชิเคิกมือเมือหน้า (อิน). -
ด้าม
แปลว่า : คันสำหรับถือ เช่น ด้ามมีด ด้ามพร้า เรียก ด้าม อย่างว่า พระบาทท้าวย้ายย่างเมือสถาน ฮมฮมลดม่านคำลายคล้ำ เททวงค้อยคึดหาญหุมมาก ใจวู่ฮ้อนกำด้ามดาบเทียม (ฮุ่ง).