ภาษาอีสานมาใหม่ 14624 - 14633 จาก 17431
-
แข้ง
แปลว่า : แจ้ง สว่าง อย่างว่า ฟ้าเบิกแข้งคาไค้ซู่อัน (ฮุ่ง). -
แขก
แปลว่า : ชื่อนกแขกเต้า เป็นนกที่หัดพูดเลียนภาษาคนได้ เรียก นกแขกเต้า อย่างว่า เขาแขกแก้วปุนปากสอนเสียง สังกาจิบจาบนันในฮ้าน ก็บ่ฮีไฮฮ้องเฮเสียงสงัดอยู่ ฝูงนี้เจ้าขม่อมป้องปุนเลี้ยงรอบระวัง (สังข์) -
แขก
แปลว่า : คนบ้านอื่นเมืองอื่น ซึ่งมีธุระมาเยี่ยมเยียน เรียก แขก อย่างว่า แต่นั้นภูบาลท้าวทันคอนโดยด่วน ให้ค่อยย้ายแขกเข้ามาเฝ้าอย่านาน (ฮุ่ง). -
แข้
แปลว่า : จระเข้ ชื่อสัตว์เลื้อยคลานจำพวกหนึ่งขนาดใหญ่ คางสั้น หัวยาว มีปุ่มเหนือปลายปากมน ปุ่มนี้เรียก ขี้หมาก้าย หนังที่หลังเป็นเกล็ดขรุขระ หางยาวแบนตามส่วน อาศัยอยู่ในน้ำจืดหรือน้ำเค็ม เป็นสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ เรียก แข้ ขี้แข้ จิแข้ ก็ว่า. -
แข
แปลว่า : พระจันทร์ อย่างว่า แม้งหนึ่งจันทร์เฮืองแสงฮุ่งพระแขไขแจ้ง แต่นั้นภายอวนก้ำนาคองฮู้ข่าว ท้าวอยู่แล้งไกลชู้ชูดชม (ฮุ่ง). -
แข
แปลว่า : ตาของแหที่สานทิ้งช่วงเพื่อให้แหกว้างออก เรียก แขแห ถ้าเป็นสวิงเรียก แขหวิง เป็นนามเรียก แขนาม เป็นหน่าง แขหน่าง เป็นซิงเรียก แขซิง เป็นซ้อนเรียก แขช้อน. -
เขือง
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้เถาชนิดหนึ่ง ตามลำมีหนาม ใช้กินเป็นอาหารได้ เรียก เครือเขือง อย่างว่า เฮียมนี้เป็นดั่งเครือเขืองค้างคาดินตายเปล่า ว่าซิขึ้นเกี้ยวค้างลำไม้ก็บ่มี (ผญา). -
เขือ
แปลว่า : หมายถึงบุคคลที่เราพูดด้วย อย่างว่า เขือจ่งฟันเฮือไว้หลายลำแฮท่า หม่าเข้าไว้เต็มบ้านทั่วเมือง (เสียว). -
เขี้ยว
แปลว่า : เร่งรัด บีบคั้น การเร่งรัด ให้ส่งส่วยสาอากร เรียก เขี้ยวเข็ญ อย่างว่า อำนาจเขี้ยวโดยน้อมส่วยสิน (กา). -
เขี้ยว
แปลว่า : บังคับให้ทำเรียก เขี้ยวขอด อย่างว่า ผีเขี้ยวทางเบน คนเขี้ยวทางลุ่ม (ภาษิต).