ภาษาอีสานมาใหม่ 14951 - 14960 จาก 17431

  • ข้า
    แปลว่า : ทำให้ด้ายเหนียวและแข็งด้วยการต้ม เรียก ข้าฝ้าย.
  • ข้า
    แปลว่า : ข้า หมายถึงตัวผู้พูด เรียก ข้า ข้าเจ้า ข้าน้อย ผู้ข้า ก็ว่า.
  • ข้า
    แปลว่า : บ่าว, คนรับใช้ คนที่ยอมรับใช้คนอื่น เรียก ข้าสมัครใจ พ่อแม่เป็นข้าลูกเป็นข้าตาม เรียก ข้าโดยกำเนิด.
  • ข้า
    แปลว่า : ข้า พวกชาวเขาเผ่าต่างๆ เรียก ข้า เช่น ข้าจะรวย ข้าระแด ข้าตองเหลือง พวกข้าตองเหลือง ถ้าอพยพไปอยู่ที่ไหนใบตองเหลืองหล่นลงมา จะไปอยู่ที่อื่นอีก.
  • ข่า
    แปลว่า : ชื่อพรรณไม้จำพวกหนึ่ง ในสกุลว่าน ใช้เป็นยาและปรุงอาหารได้ มีหลายชนิด ชนิดที่เกิดตามบ้าน เรียก ข่าบ้าน ชนิดที่เกิดในป่า เรียก ข่าป่าหรือข่าลิง ก็ว่า ชนิดใหญ่เรียกข่าโคม อย่างว่า สับหน่อข่าถืกหน่ออือทือ เหลือแต่คือมันหั้งบ่แม่น (ภาษิต).
  • ขา
    แปลว่า : เขา สรรพนามบุรุษที่ ๓ เรียก ขา ขาเจ้า ก็ว่า อย่างว่า ขาก็ลาบาทเจ้าลุ่มฟ้าสองท้าวทอดเทียน (สังข์) เมืองปะกันนั้นเงินยางเมืองพ่อ ขาแล้ว เฮาจักฮดแจ่มเจ้าสองท้าวใส่เมือง (ฮุ่ง).
  • ขา
    แปลว่า : พวก, ข้าง, ฝ่าย.
  • ขา
    แปลว่า : ชะอม ชื่อพรรณผักเถาชนิดหนึ่งมีหนาม ใบและยอดมีกลิ่นฉุน กินเป็นอาหารได้ เรียก ผักขา ผักขะ ก็ว่า.
  • ขัวะ
    แปลว่า : แกะ เช่นเอามีดแกะเปลือกไม้เรียก ขัวะเปลือกไม้ เอาเสียมแคะหาหอยที่ฝังอยู่ในดิน เรียก ขัวะหอย เอามีดกระเทาะเกล็ดปลา เรียก ขัวะเกล็ดปลา.
  • ขัวนัว
    แปลว่า : สลัว, ทึบ, หนา เมฆสลัวมองดูอะไรเห็นไม่ชัดเรียก หมอกขัวนัว อย่างว่า ใกล้ฮุ่งเค้าคางอั่นอรชร ขัวนัวเหมือนหมอกฮวายลงข้อน ไฟฟืนใต้ทุกเตาเฮืองฮุ่ง ซว่าซว่าข้าดาตั้งแต่งงาย (สังข์).