ภาษาอีสานมาใหม่ 14941 - 14950 จาก 17431
-
ขาง
แปลว่า : อัง เอาข้าวเกรียบมาอังไฟเรียก ขางเข้าเขียบ เอาปลาไปอังไฟ เรียก ขางปลา อย่างว่า มโนพี่เพี้ยงไฟเอ้าอ่มขาง (สังข์). -
ขาง
แปลว่า : ชื่อเหล็กชนิดหนึ่งไม่เป็นสนิมแข็งแต่เปราะ ถลุงจากแร่ที่ติดอยู่ตามหินกรวด กระทะที่ทำด้วยเหล็กขางเรียก หม้อขาง ผาลไถนาที่หล่อด้วยเหล็กขางเรียก หมากสบไถขาง. -
ขาง
แปลว่า : รอดสำหรับรับตง เรียก ขาง เช่น ขางเฮือน ขางซาน. -
ขาแค
แปลว่า : ปีกสองข้างของเครื่องตักสัตว์น้ำ เช่น ขาแคต้อน ขาแคลี่ เครื่องดักสัตว์บก เช่น ขาแคน่าง ขาแคชิง. -
ขาเครือ
แปลว่า : ขาเรียวลีบ คนที่มีขายาว และลีบเรียก คนขาเครือ. -
ขาเขีย
แปลว่า : เกวียนที่เอามาตกแต่งให้สวยงาม ตีไม้สามเหลี่ยมวางบนหลังเกวียนเอาบั้งไฟมาผูกกับไม้สามเหลี่ยม ไม้สามหรือสี่เหลี่ยมที่ผูกบั้งไฟติดนี้ เรียก ไม้ขาเขียบั้งไฟ. -
ขาเข็ด
แปลว่า : เดือยหรือไกเครื่องดักสัตว์ เวลาสัตว์มาถูกจะลั่นลง เรียก ไกขาเข็ด ไลขา เข็ด ไล ก็ว่า. -
ขากะเยีย
แปลว่า : ที่สำหรับวางหนังสือใบลานเมื่อจะเข้าเรียนหนังสือใบลาน จะต้องมีขากะเยียไปตั้งไว้ข้างหน้า เอาหนังสือใบลานวางบน การเรียนหนังสือโบราณต้องใช้เวลานาน ถ้าจะใช้มือจับหนังสือต้องลำบากแน่ ที่วางหนังสือเรียก ขากะเยีย กากะเยีย ขาพะเยีย ก็ว่า. -
ขากบ
แปลว่า : 1.)ชื่อกางเกงขาสั้นชนิดหนึ่ง มีขาสองขาคล้ายว่าวจุฬา เรียก โส้งขากบ. 2.)ชื่อว่าวชนิดหนึ่ง มีขาสองขาคล้ายว่าวจุฬา เรียก ว่าวขากบ. -
ขาก
แปลว่า : ทำให้เศลษม์ (เสมหะ) หรือสิ่งที่ติดคอให้หลุดออกมา เรียก ขาก คาก ก็ว่า.