ภาษาอีสานมาใหม่ 7381 - 7390 จาก 17431
-
หุ้ม
แปลว่า : เอาสิ่งที่เป็นแผ่นโอบคลุมสิ่งหนึ่ง เรียก หุ้ม เช่นเอาแผ่นเงินแผ่นทองหุ้มพระพุทธรูป หรือเอาแผ่นหนังหุ้มกลอง อย่างว่า ม้าแอบคุ้นคอสอดสะเนียนทอง นายนักการเขาแต่งดีดาเมี้ยน ปะคือคำตั้งเหนือหัวหอนนาค นายนั่งป้องยังหุ้มเครื่องคำ (สังข์). -
หุ่ม
แปลว่า : ดูถูก เหยียดหยาม การดูถูกเหยียดหยาม เรียก หุ่ม ห่มฮอ ก็ว่า อย่างว่า สังมาไลเมืองไว้สองเมืองเขาชิหุ่ม เฮาแล้ว (ขูลู). -
หุม
แปลว่า : รัก อย่างว่า นงถ่าวง้อมงามเงื่อนอินทร์กอง คนิงบาไทอยู่สะเทินทวงข้อง ฮองฮองเหลื้อมรังสีใสส่อง พลพวกพ้องหุมเจ้าชื่นชม (ฮุ่ง). -
หุม
แปลว่า : เคารพ อย่างว่า คับคั่งพื้นหุมเจ้ายอดธรรม (กา). -
หุบ
แปลว่า : ปิด หุ้ม ห่อ เช่น ปิดปาก เรียก หุบปาก ลดร่ม เรียก หุบฮ่ม อย่างว่า เชื้อชาติจ้องคันก่องกะยังหุบ บาดห่าชาตาหลุบหลูบลงคือจ้อง บาดห่าชาตาขึ้นขวางคือขอนกะเลยล่อง บาดชิล้มหยุมหญ้าบ่ฟัง (กลอน). -
หุนลู
แปลว่า : วู่วาม ทำโดยวู่วาม เรียก หุนลู หุนลูสหายยะ ก็ว่า อย่างว่า สังมาหุนลูแท้ไปเลยบ่อยากเบิ่ง (โส). -
หุ่ง
แปลว่า : มะละกอ มะละกอเรียก หมากหุ่ง เป็นพืชเศรษฐกิจเพราะคนอีสานชอบกินตำหมากหุ่ง ถ้าจะตำให้แซบนัวต้องใส่ปลาแดกต้วง ปลาแดกต้วง คือ ปลาแดกที่มีกลิ่นฉุน อย่างว่า อย่าลืมซุบหมากมี้ของดีตั้งแต่ปู่ อย่าลืมปลาแดกต้วงตำส้มหมากหุ่งเฮา (กลอน). -
หุง
แปลว่า : ตายด้วยอุปัทวเหตุเช่นตกต้นไม้ ควายชน ฟ้าผ่า ตกรถ ตกน้ำ ตกเรือ ตกเครื่องบิน เรียก ตายหุง ตายหูง ตายโหง ก็ว่า. -
หื้อ
แปลว่า : เป็นคำห้าม เช่น ถามว่า ชิเฮ็ดให้บ่ หื้อ บ่ให้เฮ็ด. -
หื่อ
แปลว่า : เป็นคำปฏิเสธ เช่น ถามว่า ชิเฮ้ดบ่ หื่อ ชิกินบ่ หื่อ ชิไปบ่ หื่อ.