ภาษาอีสานมาใหม่ 9218 - 9227 จาก 17431
-
ราเซ็งน้อย
แปลว่า : พระราชาผู้น้อย เรียก ราเซ็งน้อย อย่างว่า พระบาทท้าวจัดฮีบเฮวแฮง ผ่อเห็นสุริโยแยงอว่ายแลงลงไม้ ราเซ็งน้อยคนิงองค์อินทิราช เทื่อนี้เศิกใหญ่แท้เถิงข้าขอบคุณ แท้แล้ว (สังข์) พระราชกุมาร เรียก กุมราชราเซ็ง พระยานาค เรียก นาคราชราเซ็ง. -
ราเซ็ง
แปลว่า : พระราชาเรียก ราเซ็ง เพี้ยนมาจากคำว่า ราชา อย่างว่า เมื่อนั้นนาคหนุ่มท้าวธรงเพศจารจา เฮานี้ตางบาศรีหน่ออินทร์องค์ล้ำ ดูดั่งปราเกียรณ์ก้องราเซ็งใช้ผ่อ รือว่าปิตุเรศเจ้ามาพร้อมพร่ำพล แท้รือ (สังข์). -
ราเชนทร์
แปลว่า : พระราชาผู้ใหญ่ เรียก ราเชนทร์ อย่างว่า เมื่อนั้นอามาตย์พร้อมทุกส่ำเสนา เอากันทูลเทโวชอบลางลือไว้ เยียวจักอนธการกลั้วราเชนทร์ชนราช ผิดประหลาดล้ำลอนเลี้ยงบ่ควร พระเอย (สังข์). -
ราชายตนะ
แปลว่า : ไม้เกด (ป.ส.). -
ราชสิงหาส์น
แปลว่า : เตียงซึ่งมีขาเป็นรูปเท้าสิงห์ ใช้เป็นเตียงสำหรับพระราชา เรียก ราชสิงหาส์น อย่างว่า เมื่อนั้นสีแถลงถ้อยประดับป่าวไปเปือง ยนยนแยงอาฮามราชสิงหาส์นกว้าง ผ่อเห็นฮวานฮวานห้องหอทองท้าวใหญ่ พุ้นเยอ วันวู่ซ้ำแสงเข้มดั่งไฟ (สังข์). -
ราชสังข์ทอง
แปลว่า : พระสังข์เป็นพระราชาองค์หนึ่งในวรรณคดีอีสานเรื่องศิลป์ชัย เป็นพระผู้ที่พระอินทร์ส่งลงมาปราบยุคเข็ญพร้อมกับสีโหและสิลป์ชัย อย่างว่า คอยคาดได้คองราชสังข์ทอง นูเนือคีงคาดศรแสวงดั้น เดินเดียวเข้าพระคีรีมัวมืด ฝูงหมู่สัตว์สิ่งเนื้อหนีลี้หลีกไกล (สังข์). -
ราชมุณเฑียร
แปลว่า : เรือนหลวง เรือนเป้นที่ประทับของพระเจ้าแผ่นดิน เรียก ราชมุณเฑียร อย่างว่า คื่นคื่นก้องกงราชมุณเฑียรเขาก็ยอตาวตามเบียดกองกันเข้า ตาแดงเพี้ยงไฟนองฟ้าแดด มือแกว่งค้อนตีชั้นซู่ภาย (สังข์). -
ราชปรางค์ทอง
แปลว่า : ปราสาททอง ปราสาทที่ประดับตกแต่งด้วยลงรักปิดทอง เรียก ราชปรางค์ทอง อย่างว่า ค้อมฮ่ำแล้วลาราชปรางค์ทอง ฮวายมนต์โอมแอ่วโพยมยังฟ้า แยงหนห้องกะไดทองเทวราช พ้นกลีบฟ้าเขียวดั้นดุ่งเดิน (สังข์). -
ราชบุตร
แปลว่า : พระโอรสธิดา ลูกชายลูกหยิงของพระเจ้าแผ่นดิน เรียก พระราชบุตร อย่างว่า เมื่อนั้นขุนขอบเมี้ยนทูลราชบุตตา บัดนี้จอมกษัตริย์ฮ่อเฮาทังน้อง คือคู่คับคาเมี้ยนเมือไกลกงโลก อินทร์หลั่งล้นกระแสเผี้ยนโผดคืน นั้นแล (สังข์). -
ราชทาน
แปลว่า : สิ่งของที่พระเจ้าแผ่นดินประทานให้ เรียก ราชทาน อย่างว่า ใผหากทำชอบแท้ประสงค์แต่งตางเฮา อย่าให้คลองคำวายราชทานเทเกื้อ มันยิ่งนำไปแท้บัวนางยศตื่ม นั้นเนอ พอที่วางไพร่ฟ้าฝูงแก้วอย่าขีน แท้เนอ (สังข์).