ค้นหา "คือ" 391 - 400 จาก 1148
-
ชะล่วน
แปลว่า : สะพรั่ง อย่างว่า ชะล่วนทั้งปะคือแห่มหมายชุม แต่นั้นผานผานชาวปะกันหลั่งไหลเป็นถ้อง (ฮุ่ง). -
ช้า
แปลว่า : ตื่นเต้น ดีใจ เวลาฝนตกปลาจะกระโดดโลดเต้นเพราะดีใจ เรียก ปลาเป็นช้า อย่างว่า คือคู่ปลาเป็นช้าชมฝนปีใหม่ (สังข์). -
ชี
แปลว่า : นักบวชในพระพุทธศาสนาที่นุ่งเหลืองห่มเหลือง เรียก ชีสมณ์ คือสมณะที่ประพฤติปฏิบัติเพื่อสละกิเลส อย่างว่า ประดับถี่ถ้วน ครบเครื่องชีสมณ์ เขาก็นำเมือถวายที่ยำประนมน้อม มหากาตริย์เจ้าจงใจจักบวช ขุนขูดเล้มโกนเกล้าเกษพระองค์ (สังข์). -
ชี่
แปลว่า : ยาสีฟันแบบโบราณ คนโบราณอีสานนิยมทำซี่ทาฟันให้ดำ ชี่นี้ทำด้วยไม้ยูง คือเอาบั้งไม้ไผ่มาแล้ว ผ่าไม้ยูงให้เป็นซี่ๆ จุดไฟใช้เสียมทาน้ำมันยางรน ควันที่ได้จากการรนนี้เรียกว่า ชี่ เอาชี่นี้ทาฟันเพียงครั้งเดียว เว้นแต่ฟันจะโยกคลอนจึงจะทำชี่ทาฟันอีกครั้งหนึง -
เชิง
แปลว่า : เสบสม สมสู่ การสมสู่อยู่ร่วมของคนหรือสัตว์ คนโบราณเรียก เชิง อย่าว่า กลัวแต่สาวพี่น้องมองเยี้ยมบาดชิเชิง (กา) เขาก้เชิงกันเหล้นคือหมาเป็ดไก่ ช่างบ่อายพี่น้องไกลใกล้ส่องเห็น (บ.). -
เชียง
แปลว่า : เฉลียวฉลาด ผู้มีความเฉลียวฉลาด ถึงจะไม่ได้บวชเขาก้เรียก เชียง คือ เป็นผู้มีสติปัญญาเฉลียวฉลาด. -
เชื้อ
แปลว่า : เชื้อสาย สิ่งที่เกิดสืบต่อกันไม่ขาดสาย เรียก เชื้อ เชื้อสาย ก็ว่า อย่างว่า เชื้อชาติช้างหางยาวสนุกแกว่ง เชื้อไก่กุ้มหางก้อมแกว่งบ่คือ (ภาษิต). -
ใช่
แปลว่า : เป็นคำรับรองว่าเป็นเช่นนั้น ถ้าไม่ใช่ก็บอกว่ามิใช่ อย่างว่า ว่าจักเดินดุ่งข้ามยังฝั่งจักรวาล คือคู่ตัวคางคาวดั่งดายตกไม้ หนูจักส่งสการเมี้ยนมาหวนเห็นปีก นกเล่าไค้ดูหน้าก็ใช่เฮา (ฮุ่ง). -
ซ้น
แปลว่า : มารดา มารดาโบราณเรียก พระที่ซ้น คือ มารดาเป็นที่พึ่งของบุตรตั้งแต่วันเกิดจนถึงวันตาย ไม่ใช่พึ่งธรรมดาแต่เป็นการพึ่งพิเศษกว่าบุคคลอื่นๆ จึงเรียกเป็นพระที่ซ้น อย่างว่า ภูมีเยื้อนเยืองหาญหุมแม่ ขอแก่พระที่ซ้นสองเจ้าอย่าขวาง แด่ถ้อน (สังข์). -
ซรวด
แปลว่า : มาก เกิน อย่างว่า กับทังผู้เผ่าท้าวล้านโลกแถนลอ ก็ดี ลงพลเต็งยาดชูชิงม้าง แคลนใจดั้งเขาลงพร้อมฮ่วน ปางนั้น เจ็บซรวดแท้คือเสี้ยนเสียบทรวง (ฮุ่ง).